Uzmanlara sorun.
Çok yakın zamana kadar çoğu insan evrensel temel geliri duymamıştı. Fikir tamamen yeni olmasa da, zeki otomasyonun beraberinde getirmesi beklenen meslek kaybı korkuları sebebiyle, sahip olduğu önem son zamanlarda keşfedildi.
Hal böyle olunca, evrensel temel gelir, içinde Silikon Vadisi’nin önemli isimlerinin de bulunduğu çeşitli endüstrilerden uzmanlarca desteklendi. Şimdi, dünyanın en iyi iktisatçılarından bazıları da bunu destekliyor.
Haziran ayında 6ncı Lundau ekonomik bilimler toplantısındaki bir oturumda konuşan Alfred Nobel Sveriges Riksbank Ekonomi Bilimleri Ödülü (daha çok “Nobel ekonomi ödülü” olarak bilinir) sahipleri, küreselleşme ve otomasyonun getirdiği eşitsizliğe çözüm olarak evrensel temel geliri desteklediler.
Sör Chris Pissarides şöyle söylüyor: “Eşitsizliği ele almak için bu küresel süreçleri durdurmamalıyız, çünkü bunların dünyaya daha fazla refah getirme kapasitesi var.”
“Ticaretin büyümesini, Hindistan ile Afrika’nın açılım yapmasını hoş karşılamalıyız ve robotiği üretime getirmek için Ar&Ge’yi geliştirmeliyiz. Sonuçta, eğer hepimiz için yeterince iş olmazsa daha serbest olabiliriz.”
“Bizler yaşlanıyoruz, bu yüzden makinelerin, insanların şu an yaptığından daha fazla iş yapacağı konusunda içimiz rahat olabilir.”
Bir evrensel temel gelir programı, basitçe söylemek gerekirse, şartlar ne olursa olsun (istihdam, sosyal durum vb.) insanların sabit bir gelir elde etmesine olanak sağlayacak.
Evrensel temel geliri destekleyenler, onun insanlara otomasyon ile baş etmelerinde yardım edebilmesinin yanısıra, onu günümüzün refah programlarına da bir alternatif olarak görüyorlar. Ona şüpheci yaklaşanlar, sık sık onun insanları düzgün iş bulma konusunda isteksiz ve tembel yapabileceğini belirtiyorlar.
Sör Chris durumun böyle olmayacağını düşünüyor. “Evrensel temel gelir, yaşamın temel ihtiyaçlarını sağlamanın kolay bir yoludur. Ardından, belki piyasa genelinde sağlık ve eğitim gibi sosyal hizmetleri sağlayabilirsiniz,” diye açıklıyor.
“Devlet bu endüstrilerdeki maaşlara malî yardım yapabilir veya aksi durumda işsiz kalacak olan insanlara, makul gelirler ile doğrudan iş sağlayabilir. İnsanlara devletin yürüttüğü hizmetleri vermek yerine, insanlara güvenip paralarını nasıl harcayacaklarına kendilerinin karar vermesini sağlayabilirsiniz.”
Şu an bir miktar ülke, hatta özel kuruluşlar bile halihazırda evrensel temel gelir denemeleri yürütüyorlar. Bunların önde gelenleri Finlandiya, Kanada ve ABD’de Hawaii. Hatta kayıtzincirine dayalı bir evrensel temel gelir bile var.
Yapılan bu denemeler, daha geniş bir ölçekte temel bir gelir programı uygulamanın getirdiği detayları anlamak için gerekli.
Futurism
