Oyuncu bir deniz aslanı. Zarif bir köpekbalığı. Susamış birkaç deve.
Köpek burnu. Kedi burnu. Deniz aslanı burnu? Hay hay.
İnsan ziyaretçileri merak eden genç bir Güney Amerika deniz aslanı (Otaria flavescens), Batı Falkland Adaları açıklarındaki dalgıçlara yaklaşıyor. ABD’den gelen fotoğrafçı Patrick Webster’in de aralarında bulunduğu dalgıçları muzip bir şekilde dürtüyor. Webster bu delidolu ve meraklı canlıyı gözlemlediği bir saat içerisinde, karşılaşmayı mükemmel şekilde yakalayan bir görüntü çekmiş (yukarıda).
Webster o anları şu sözlerle açıklıyor: “Batı Falkland takımadası açıklarında gizlenmiş bu canlı deniz ormanı başlangıçta ben ve dalış arkadaşlarımın ilgisini çekmişti. Sonrasında kendimizi yanımızdan geçen bir deniz aslanı sürüsünün ortasında bulmuştuk. Kayıp bıyıkların suratında ergen sivilcelerini andıran ufak yara izleri bıraktığı hayat dolu genç bir erkek, yavaş yavaş bizi incelemeye başlamıştı. Sonra birden suratının önünde kendisine dokunan, onu dürtüp çene çalan, baloncuklar çıkaran bu canavarların arka bahçesinde neden dolaştığını çözmeye çalışıyordu.”
Webster’in “Burna Dostane Bir Dokunuş” başlıklı fotoğrafı, 2025 Yılın Su Altı Fotoğrafçısı ödüllerinin Portre kategorisinde üçüncülük kazandı.
Kategori KAZANANI, Geniş Açı
2025 Yılın Su Altı Fotoğrafçısı
“Bir anne kambur balina, sabahın ilk saatlerinde alacağı ilk nefes için yavrusuna yüzeye kadar eşlik ediyor. Genç yavru yükselirken birkaç baloncuk çıkarıyor, belki de hâlâ nefesini kontrol etmeyi öğreniyordur ya da sadece bedeniyle deney yapıyordur. Her yıl, güney yarımkürede kış olduğu zaman Fransız Polinezyası’na seyahat edip bu görkemli canlıların fotoğrafını çekerim. Günün en sevdiğim zamanı sabahın ilk saatleri çünkü ışık yumuşak ve açılı olduğundan, bu hayvanların maviliklerdeki şeklini net bir biçimde belirleyen mükemmel açıyı bulmamı sağlıyor. Bu fotoğraf benim için bir annenin yavrusuna olan sevgisini gösteriyor ve okyanuslarımızın narinliği ile güzelliğini aktarırken, evimizi paylaştığımız inanılmaz türlerden birini gözler önüne seriyor.” Fotoğraf: Alvaro Herrero (Mekan)/UPY 2025
İspanyol fotoğrafçı Alvaro Herrero, anne kambur balina ve onun yeni doğan yavrusunun yer aldığı bu güçlü fotoğraf ile (yukarıda) genel birincilik unvanını kazanmış. “Parıldayan Bağ”, dünya genelinden 6.500’ü aşkın yarışmacıyı geride bırakarak en yüksek ödülü kapmış.
Herrero’nun fotoğrafını değerlendiren jüri ve başarılı su altı fotoğrafçısı Peter Rowlands, “Bir anne ve yavrusu arasındaki bağı gösteren bu narin ama güçlü çalışma, dünyamızın bütün harikalarını ve güzelliklerini anlatıyor” diyor. “Zor durumlarla karşı karşıyayız ama dünya çapında artan kambur balina popülasyonları, neyin başarılabileceğini gösteriyor.
Yılın Su Altı Fotoğrafçısı ödülleri, aralarında Portre, Davranış, Mercan Resifleri ve Makro’nun da yer aldığı 13 kategoride fotoğrafçıları onurlandırıyor. Kazanların tam listesi için Yılın Su Altı Fotoğrafçısı sitesini ziyaret edin.
KAZANAN, Portre
“Yaklaşık bir buçuk yıldır su içen develerin fotoğrafını çekme düşüncem vardı. Onları su altı açısından su içerken fotoğraflamak istemiştim çünkü bunu gösteren bir fotoğraf görmemiştim hiç. Hava durumu kritikti ve en iyi çekim fırsatlarına ulaşmak haftalarımı almıştı. İlk hafta kameran suyun altındaydı ve develer su içme konusunda biraz isteksizdi. Sadece birkaç tanesi su içmek için toplanmıştı ama benim istediğim bu değildi. Fakat birkaç gün sonra develer beni ve ekipmanımı çoktan kabullenmişti. Develeri çektiğim ilk haftadan sonra, ışıklarım için fiber optik kablolar yerine elektronik senkronizasyon kablolarına geçmiştim çünkü bazı problemler vardı. Nihayet develer bir araya gelmişti.” Fotoğraf: Abdülaziz El Salih/UPY 2025
İKİNCİ, Kompakt
“Filipinler’in Anilao kasabasında, yaklaşık 15 metre derinlikte bu güzel dev kurbağa balığını bulduk. Renkli bir arka ışık ve arka planda ufak balıklar ve güneş ile birlikte görüntü almayı denedim. Birkaç kareden sonra bu görüntüyü yakaladım ve çok mutluydum.”
Fotoğraf: Enrico Somogyi/UPY 2025
İKİNCİ, Davranış
“Baja California’daki Bagdalena Körfezi’nde, mavi kılıç balığı ile karşılaşmak için en iyi zamanlar Kasım-Aralık ayları. Fakat yaban hayatında bu balıkların güçlü görüntülerini yakalamak çok zor çünkü sardalyalar ile uskumrulara saldırıyorlar ve bunu çok yüksek hızda yapıyorlar. Dolayısıyla bu davranışı fotoğrafta yakalamak son derece zor hale geliyor.”
Fotoğraf: Eduardo Acevedo/UPY 2025
KAZANAN, Siyah & Beyaz
“Bu görüntü, Kızıl Deniz’in kuzeyinde şişe burunlu yunusları ararken yapılan bir serbest dalış seferi sırasında çekildi. Fotoğraftaki an, birkaç erkeğin bir dişiyi şakacı şekilde takip ettiği yakın bir çiftleşme ritüelini yansıtıyor (fotoğrafta dört tanesi görünürken, diğerleri yakında geziyor). Erkeklerin dostane çatışmalar yaşayarak, gövdelerinin ara sıra sadece birkaç saniyeliğine birleşip dişiyle çiftleştikleri dinamik ve törenvari bir gösteriydi. Dişinin kaçmaya çalışmaması göze çarpıyordu; işbirliği yapıp onları bekleyerek aktif şekilde katılıyordu. Bütün grup zarif bir şekilde ve yavaş, kasti bir tempoda yüzerek, su altında büyüleyici bir manzara meydana getiriyordu.”
Fotoğraf: Enric Gener/UPY 2025
İKİNCİ, Mercan Resifleri
“Çerçevemi mor yelpaze mercanları ve gözenekli deniz çubuklarıyla doldurmuş, daireler çizen Karayip resif köpek balıklarının yakınımdan geçmesi umuduyla kendimi ve kameramı mümkün oluduğu kadar fazla gizleyerek deniz tabanına yerleşmiştim. Eğilerek mükemmel anı bekledim. Nihayet bu canlı zarif bir şekilde fotoğraf çerçeveme yüzmüştü. Arka planda görüntüme çarpıcı bir derinlik gerginliği görülebiliyordu. Jardines de la Reina, 1996’dan bu yana başarıyla korunan milli bir deniz parkı olmuştu. Balıkçılığın ve ziyaretçi sayılarının günümüzde sınırlandığı bu yerin 30 km uzunluğundaki mercan takımadaları, el değmemiş resifleri ve serpilen deniz yaşamıyla ünlü. Üç metreye kadar büyüyebilen Karayip resif köpek balıkları, mercan ekosistemindeki uç yırtıcıların en büyüklerinden biri.”
Fotoğraf: Jenny Stock/UPY 2025
KAZANAN, İngiliz Sularında Makro
“Su altında geçirdiğim sürede, bazen açık sularda bu ‘Neoturris pileata’ denizanasına rastlıyorum ama düzgün bir fotoğrafını çekemedim. Fakat bu karşılaşmada arkadaşım ve ben, İngiltere’nin ‘karasu’ fotoğrafçılık fırsatları fikrini keşfetmeye çalışırken özellikle onları ve benzer canlıları hedef aldık. O gün çektiğim pek çok (!) görüntü arasında bu fotoğraf, denizanası çanında kabuklu bir deniz hayvanı larvası olduğunu gösterdi. Bu fotoğrafın her iki tarafındaki kareler, aslında o yengeç (veya ıstakoz) larvasının çanın dışında olduğunu gösteriyor ama o an benim mükemmel derecede zıt tarafımda duruyordu ve bu yüzden o şeffaf gövdenin içerisinde gibi görünüyor.”
Fotoğraf: Dan Bolt/UPY 2025
ÜÇÜNCÜ SIRA, Gemi Enkazları
“Enkaz dalışı, Türkiye’nin Kaş ilinde yapılabilecek en iyi şeylerden biri. Eski bir sahil güvenlik botu olan Sahil Güvenlik SG115’in bu enkazı, amatör dalgıçlar için uygun bir derinlikte batmış; en fazla 35 metre derinliğe sahip. İlçeye yakın, çok tavsiye ettiğim güzel bir enkaz!”
Fotoğraf: Alex Dawson/UPY 2025
KAZANAN, Davranış
“Bu fotoğrafta kavga eden iki erkek Asya davarbaşı görülüyor. Bu türün benzersiz formu, üreme sezonu esnasında haremler kuran ve bölgelerde hak iddia eden erkeklere özgü. Fotoğrafın solunda duran balık, bölgesini 10 yıldan uzun süredir savunmuş olan ve 30’u aşkın yaşında olduğu tahmin edilen haremin sultanı. Sağdaki ise meydan okuyan genç bir balık. Görüntüleri dikkatlice çekmeyi planlamış olsam da 2024 sezonunu tahmin etmek normalden daha zor olmuştu ve üreme sezonunda bir hafta boyunca orada kalmama rağmen sadece bu sahneyi gözlemleyebilmiştim, o da 10 saniyeliğine. Ayrıca bu, çekebildiğim tek fotoğraftı. Göz alıcı beyaz görünümleriyle dövüştüklerini görmek o kadar büyüleyiciydi ki hâlâ canlı şekilde hatırlayabiliyorum.”
Fotoğraf: Şunsuke Nakano/UPY 2025
Üçüncü Sıra, Gelecek Vadeden
“Su altında ilk defa kamera kullanıyordum, bu yüzden gergin ama heyecanlıydım. Hedefim ufak bir deniz tavşanına odaklanmaktı. Eşim Adam Martin’in ve harika rehberlerimizin desteğiyle, makro fotoğrafçılığa hemen aşık olmuştum. ‘İyi’ bir görüntü yakalamanın zorlu ve neşelendirici bir heyecanı vardı. Başka birkaç Koyun Shaun deniz tavşanı ve diğerlerinin fotoğrafını çektikten sonra, SMC merceğini ekleyerek meydan okumayı artırmak artırmaya karar verdim. Beşinci dalışta nihayet bu küçük ve mükemmel canlıyı tespit ettim. Derin bir nefes ve fazlaca sabırla, güzelliğini yakalamayı ümit ederek birden fazla çekim yaptım. Beni inanılmaz derecede memnun eden bu deneyim, su altı makro fotoğrafçılığa olan tutkumu ateşlemişti. Bana sabır ve sebatı öğreten bir yolculuk olmuştu ve gerçek anlamda gurur duyabileceğim bir şeyi yakalamış olmaktan sevinç duyuyordum.”
Fotoğraf: Autumn Martin/UPY 2025
İKİNCİ SIRA, Portre
Amazon nehrinde yunus silüeti. Brezilya, Manaus, 2023. Bu güzel boto, fantastik bir model olmak için doğmuş; hele de üzerindeki orman örtüsünü delip geçen güneş ışığıyla beraber. Rio Negro’nun suları kola renginde; iki haftalık bir yolculuk boyunca su altında çekilen her karede çok fark edilen bir şey. Yetişkin erkeklerin 2,5 metre uzunluğa ve 185 kilogram ağırlığa ulaştığı botolar, nehir yunuslarının en büyükleri. Erkekler dişilerden %16 daha uzun ve onlardan %55 daha ağır. IUCN’ye göre botolar, “nesli tehlike altında” olan türlerden. Karşılaştıkları tehditler arasında iklim değişikliği ve ağlara takılma gibi şeyler var.”
Fotoğraf: Hüseyin Aga Han/UPY 2025
ÜÇÜNCÜ SIRA, Davranış
“Avusturya’nın bu dağ gölünde alabalık ve somon balığı birbirleriyle etkileşim kuruyor. İki farklı balık türünün birbiriyle etkileşime girmesini görmek ilginçti. Fotoğraf, 1160 metrelik bir irtifada yer alan Avusturya’nın Grüblsee gölünde çekildi.”
Fotoğraf: Lorincz Ferenc Lorinc/UPY 2025
KAZANAN, Gemi Enkazları
“Enkaz yaklaşık 104 metre derinlikteki resifte duruyor. Gemi batınca, resif duvarı ve ufak bir resif arasında sıkışmış. Bu yüzden enkazın altında yüzerek geçilen bir alan var. Bu görüntüyü oluştururken 25 dakika dip dalışı ve yaklaşık 2,5 saat de dekompresyon dalışı yaptık.”
Fotoğraf: Alex Dawson/UPY 2025
İKİNCİ SIRA, İngiliz Sularında Makro
2025’in En Gelecek Vadeden İngiliz Su Altı Fotoğrafçısı
“Bu görüntü, Inveraray kasabasındaki Fyne Koyu’nda yapılan harika bir gece dalışı sırasında çekildi. Bölge, sığ derinliklerde pek çok güzel havai fişek anemonuna ev sahipliği yapmasıyla bilinse de; dikenli bodur ıstakozun da içinde bulunduğu pek çok canlıya ev sahipliği yapan beton bloklarla kaplı eski bir boru hattına sahip. Bu bodur ıstakozlar genelde büyük kayalara/kaya çıkıntılarına baş aşağı tutunur hale görülüyorlar ve kamera denklanşörüne basar basmaz kayboluyorlar. Fakat o gece dalışında açıklarda geziniyorlardı ve birkaç fotoğraflarının çekilmesine aldırış etmiyor gibi duruyorlardı. Bu bodur ıstakozlar, kabuklu canlılarda gördüğüm en parlak ışımaya sahipti. O dalışta hayvanın tamamını kareye sığdırabildiğim için çok mutlu olmuştum. Bu flüorışımayı yakalamak için ışıklarda uyarım filtrelerinin yanısıra bu lensin önünde sarı bir bariyer filtresi de kullanmıştım.”
Fotoğraf: James Lynott/UPY 2025
Yazar: Popular Science Ekibi. Çeviren: Ozan Zaloğlu
