Lockheed Martin şirketinin arabalara ve evelere enerji sağlayacağını iddia ettiği füzyon reaktörü geçen güz ifşa edilmişti. Bu eski bir iyimser kinayeyi hatırlatıyor: Füzyon enerjisini kullanmamıza 10 yıl kaldı… Ve hala 10 yıl var. Bilim insanları ise hala buna çok yakın olduğumuzu söylüyorlar.
Füzyon basit, tabii ki teoride. Su ve lityumdan hidrojen izotoplarını alıyorsunuz, bunu milyonlarca derece sıcakta ısıtıyorsunuz ve maddenin dördüncü haline yani “plazma”ya ulaşıyorsunuz. Çekirdek hızlıca hareket ediyor, helyum oluşturuyor ve enerji açığa çıkartıyor. Ve karşınızda limitsiz saf enerji!
Fakat pratikte bu kadar da basit değil. Eğer plazma sıkılmazsa ve ısıtılmazsa, bir yandan çekirdek de zorlanmazsa, reaksiyon hiçliğe geçiş yapar. Yani anlamsızlaşır. Bu yüzden yıldız benzeri şeyler yaratmak hiç de kolay değil. Onlarca takım bugün sürdürülebilir füzyon reaksiyonu gerçekleştirmek için yarışıyor.
1 – Büyük Mıknatıslar ile Plazmayı Sıkıştırmak
Bu yıl Fransa’da 35 ulusal mega proje içerisinde ITER’de boy gösteriyor. Güç üretim reaktörü olan ITER metal duvarları ile füzyon reaksiyonunun manyetik alanından enerji sağlamayı amaçlıyor. Ekip önümüzdeki 10 yıl içerisinde test aşamasına geçilmesini umuyor.
2 – Kompak Reaktördeki Yansıtıcı Duvarlar
Lockheed’in dizaynında manyetik bobinler plazma içeren yansıtıcı duvarlar üretiyor. Bu reaktör ITER’e kıyasla daha küçük ve bu, bilim insanlarına reaktörü kolayca kontrol etme imkanı sağlıyor. Lockheed reaktörü 200 kez çalıştırdı fakat henüz veri alınmadı.
3 – Lazerler Tarafından Ateşlenen MikroPatlamalar
Ulusal Ateşleme Tesisi’ndeki bilim insanları füzyona farklı bir şekilde erişmeye çalışıyorlar. Döteryum ve trityum katılarından ürettikleri lazerler ile ateşleme yapıyorlar. Saniyenin milyarda biri bir sürede hidrojen bazlı yakıt plazmaya dönüşüyor ve ardından enerji patlıyor. İlk kez geçen yıl ekip pozitif füzyon enerjisi elde etti, yani ortaya koydukları enerji elde ettiklerinden daha az oldu.
