Ayrıca şimdi ahlak kurallarını tartışıyorlar.
Yazılımcılar geçtiğimiz hafta, yazılımcıların birbirine yardım ettiği bir site olan Stack Overflow üzerinde içlerinden birinin sorduğu soru üzerine, işlerini gizlice otomatik hale getirmenin ahlâk kuralları üzerine büyük bir tartışma yaptı.
Bu isimsiz yazılımcı, sadece bir deste program yazarak bütün işini gizlice haftada iki saatten az çalışmaya çevirdiği için kendini suçlu hissetmeye başladığını söylemişti.
Yapması için işe alındığı tüm iş yapılıyordu fakat kendisi evden çalışıyordu ve bu yazılımdan patronuna bahsetmemişti. Gününü oğluna bakarak geçiriyor ve eğer programı ifşa ederse, etik olmayan bir davranış yüzünden değil, şirketin yazılım kullanması ve ona ihtiyaç duymaması sebebiyle işine son verilmesinden korkuyordu.
Adam şöyle yazıyor:
“İşverenime işimi otomatik hale getirdiğimi söylememek ahlâka aykırı mı? …
Tahmin edebileceğiniz gibi, bu hemen hemen en sıkıcı meslek. Ancak, yeterli ücreti olan tam zamanlı bir iş ve ben uzaktan çalışıp evde oğlumla birlikte kalabiliyorum.
Bu işi 18 aydır yapıyordum ve bu zaman içinde esasında bütün dolapları anladım. O kadar ki, bir program yazdım ve son 6 aydır bütün işi benim yerime yapıyor. Bu yüzden önceki adam için yapması bir ay süren şey, elektronik tabloyu boşaltmak ve onu yazılım üzerinden çalıştırmak, artık belki 10 dakika sürüyor.
Şimdi sorun şu, bunu onlara söyleyeyim mi? Eğer onlara söylersem, muhtemelen sadece programı alacaklar ve benden kurtulacaklar.”
Bir şey daha var: yazılımcı ayrıca izini belli etmediğini, yaptığı işe kasıtlı olarak rastgele birkaç hata eklediğini ve böylelikle “bir insan tarafından oluşturulmuş gibi görünmesini sağladığını” itiraf ediyor.
Soru, yazılımcıların bir şeyler tartıştığı bir diğer site olan Hacker News sitesinde de gönderildi ve büyük bir tartışma oluşturdu.
İlginç olarak, yorum yapan pek çok yazılımcı, bu adamın davranışının ahlâkdışı olup olmadığı konusunda ikiye bölünmüştü.
Sırlar ve kandırmacalar
Stack Overflow’daki insanlar genelde bu durumu ahlâk dışı şeklinde adlandırmaya eğilim gösterdiler. Magisch adlı bir kullanıcı, adamın “işverenini dolandırdığını” bile öne sürdü.
Stack Overflow kullanıcısı Joe Strazzere, bu bakış açısını en iyi şekilde özetledi:
- Evde çalışarak haftada 1-2 saat geçiriyorsun (oğlunla beraber olmak için), fakat sana 40 saat için ödeme yapılıyor
- Programı 6 hafta önce yazdın fakat henüz patronuna söylemedin
- Yaklaşık her hafta, bitirdiğin şey hakkında yalan söylüyorsun
- Aldatmacana yardımcı olması için yazılımına kasıtlı olarak hatalar ekledin
- Elektronik tabloları oluşturan tahlilcilerin, yaptığın işi doğrulaması için epey bir zaman harcamasına sebep olmaya devam ediyorsun
- “Doğru olan şeyi yapıyormuşum gibi gelmiyor” diye itiraf ettin
Cevap bana apaçık ortada gibi görünse de, belki senin kişisel ahlâki değerlerin bunun sorun olmadığına karar vermene yol açıyor. Yine de doğru olanı bildiğinden şüpheliyim … “
Stack Overflow’daki bir diğer programcı, bir keresinde benzer bir işi otomatik hale getirdiğini itiraf etti fakat bunun etik olmama sebebinin, patronunun bilmesi olduğunu söyledi:
“Benim açımdan, yarım yıl boyunca akılsız bir veri girişi işine sahip olabilirdim, bu garantiydi. Bunun yerine, süreci otomatikleştirdim ve bunu patronuma alenen söyledim. Şu anda kendi yeteneklerim ve becerilerime uygun olan bir bölüme atandım.”
Söylediğine göre bu otomatikleştirme işi, daha sonra kendi bölümünde geçici olarak işten çıkarılmasını önlemiş.
‘Ahlâkdışı’ kampındaki çoğu insan, adamın bunları ne kadar uzun süredir kullanıp ne kadar az çalışıyor olduğunu itiraf edemese bile, yazılımları patronuna söyleme yükümlülüğü bulunduğuna inanıyor.
Yanlış dürtüler
Fakat Hacker News’taki ahali, genelde diğer yolu tercih ediyordu.
Bu kişilerin çoğu, şirketin uğruna para ödediği şeyi elde ettiği müddetçe, adamın ne kadar süre harcadığının önemli olmaması gerektiğini iddia etti. Yine de bu kamp, sahte hata oluşturmanın açık şekilde yanlış olduğunu genel olarak kabul ediyordu.
Birisi şöyle yazdı: “Burada ahlâki bir konu olduğunu düşünmüyorum; bu alım satım ile ilgili bir ilişki, ödenen maaşlar için değerli bir şey veriliyor. Eğer şirket işi daha farklı bir şekilde daha ucuza yaptırabilirse, bunu yapar ve çalışanı işten çıkarır. Bunun savunulacak bir tarafı var mı? Çalışan kişi şirket için bir değer üretiyor. Kendi anlaşmalarının tarafını tutuyorlar. Şirketler her zaman çalışanları sömürüyor.”
Bir diğeri, internet sayfaları kurarken benzer bir durumda kaldığını ve tepkilerle karşılaştığını yazıyor:
“Bana saat başı para ödemek istediler fakat ben bunun yerine sayfa başına ödeme talep ettim. Tabii ki, işi otomatik hale getirmiştim. Ve şaşırtıcı şekilde, en azından saf olan benim için, bunu otomatik hale getirmeme kızdılar. Aynı para için aynı sonucu almalarına rağmen. Üstelik bunu zaman ile değil, çıktı ile yapmak için açık şekilde anlaşmıştık.”
Birisi, bilişim sistemlerinin çökmemesini sağlama işi olan sistem yönetimi gibi, otomasyonun bir istisna değil, kural olduğu bir sürü bilişim alanı bulunduğunu belirtti. “Genelde sadece gözlem ve bakım olan işlerinin çoğunu kayda değer oranda otomatik hale getiren pek çok sysadmin biliyorum, aferin onlara. Kimse onları bunun için eleştirmedi, aslında bu iyi bir yöntem.”
Bir diğeri de şu şekilde hak veriyor: “Bir sysadmin olarak, işimin yüzde 90’ı otomatik halde. Eğer bir şey ters giderse 7/24 müsaitim. Fakat sonra iş yerinde getir götür işlerini yapabiliyor, film izleyebiliyor ve bilgisayar oyunları oynayabiliyorum. Bu neredeyse tanıdığım her sysadmin için geçerli.”
Bir kişi, bütün iş yaşamı boyunca hiçbir zaman gizlemeden işlerini otomatik hale getirdiğini söylüyor:
“Beş yıl önce büyük bir şirkette giriş seviyesinde gece çalışan bir ağ operatörüydüm ve 6 ay içinde neredeyse her şeyi otomatik hale getirmiştim ve gecenin büyük bölümünde dizi izliyordum ve yapacağım bir şey olmadığını gizlemek için herhangi özel bir çaba göstermemiştim.
Bunun için bir terfi ile ödüllendirildim ve sonra aynı şeyi yaptım ve başka bir terfi aldım ve sonra başka bir terfi. Daha önce yaptığım şeyin iki katından fazlasını yapıyorum ve işim, diğer insanlara işlerini nasıl otomatik hale getireceklerini söylemek.”
Bir programcı, Hacker News’in bakış açısını en iyi şekilde özetliyor:
“Yanlış yaptığı tek şey, kendi becerilerini ve potansiyel üretkenliğini yetersiz kullanması. Daha iyi bir iş bulması için en iyi seçenek bu.”
Teknoloji ahalisinin işlerini otomatik hale getirmesi duyulmamış bir şey değil.
Daha önce, şirketinden çıktığı zaman kendisi için otomatik olarak kahve yapan bir kahve makinesi olacak kadar işleri otomatik hale getirdiği bulunan bir yazılımcıdan bahsetmiştik.
İlginç olan şey, programcılığın uzun ve genelde acımasız saatler gerektiren bir iş olarak bilinmesi. Ayrıca birçok teknoloji ahalisinin bu şekilde çalıştığı doğru.
Ancak ortada, bu durumun tersini yapan ahalinin, işlerini kendileri olmadan devam etmesi için otomatik hale getiren insanların bulunduğu bütün bir alt kültürün bulunduğu da aşikar.
Business Insider
