Bir fizikçinin attığı tweetler fizik dünyasının yıllardır peşinde olduğu kütleçekim dalgalarının keşfedildiği anlamına gelebilir. Eğer doğruysa bu keşif, Einstein’ın en önemli tahminlerinden birini doğrulayacak.
Bir fizikçinin attığı tweetler fizik dünyasının yıllardır peşinde olduğu kütleçekim dalgalarının keşfedildiği anlamına gelebilir. Eğer doğruysa bu keşif, Einstein’ın en önemli tahminlerinden birini doğrulayacak.
Geçtiğimiz yılın Eylül ayında, Arizona Eyalet Üniversitesi’nden kuramsal fizikçi Lawrence Krauss şöyle bir tweet yolladı:
“LIGO detektöründe bir kütleçekim dalgası tespit edildiği söylentileri dolaşıyor. Eğer doğruysa muhteşem bir şey bu. Detayları bildirmeye devam edeceğim.”
LIGO deneyinde çalışan araştırmacılar ve bilim insanlarıysa bu söylentiyi ne doğruladılar ne de yalanladılar. Astrofizik camiasında ise Krauss’un söylenti yaymasına tepkiyle yaklaşanlar oldu. Söz gelimi, Kuantum Hesaplama Enstitüsü’nden Marco Piani, Krauss’un tweet’ine şöyle yanıt verdi: “Doğruysa bu gerçekten harika ama bilim insanları olarak söylenti yaymaktan, özellikle de bunu halka açık bir şekilde yapmaktan kaçınmamız, gerçekler ortaya çıkana kadar beklememiz gerekmiyor mu?”
Ne var ki Lawrence Krauss bu ay tweet’lerine tekrar döndü:
“LIGO hakkındaki önceki söylentilerim bağımsız kaynaklar tarafından doğrulandı. Takip etmeye devam! Kütleçekim dalgaları keşfedilmiş olabilir!! Çok heyecanlı.”
Bu habere şüpheyle bakmamızı gerektirecek çok şey var. Deneydeki araştırmacılardan haber çıkmadıkça söylentinin doğru olup olmadığını bilemeyeceğiz. Eğer doğruysa çok coşkulu bir buluş olabilir.
Albert Einstein, genel görelilik kuramının bir parçası olarak çok büyük nesnelerin tıpkı suda yol alan bir gemi gibi, uzay zamanın dokusunda dalgalar yaratabileceğini öne sürmüştü. Bu kütleçekim dalgaları karadelikler hakkında bilgi taşıyabilir, evrenin doğuşu sırasında koşulların nasıl olduğunu gösterebilir.
Bu arada, zamanın başlangıcından kalma kütleçekim dalgalarını gördüğünü iddia eden bir deney vardı, hatırladınız mı? Sadece parazitten ibaret çıktı. Bu da şüpheciliğimizi korumak için bir diğer sebep.
Kütleçekim dalgalarının var olduğuna ilişkin dolaylı kanıtlar bulunsa da, bilim insanları henüz böyle bir dalgayı bulup ölçemedi. LIGO da işte bu noktada sahneye çıkıyor. Lazer Girişimölçerli Kütleçekim Dalgası Gözlemevi anlamına gelen LIGO, uzay-zamanda kütleçekimden kaynaklanan bozulmaları saptamak için lazer kullanıyor.
Krauss, sözünü ettiği bu gizemli sinyalin LIGO ekibini test etmek için tasarlanmış bir prova olmadığını söylüyor. Fakat hepsinin kanıtı hakemler tarafından gözden geçirilmiş makalede ve henüz böyle bir makale görmedik.
