</3
Amerikan İşaret Dilinin (ASL) basitleştirilmiş bir halini öğrenmesiyle ünlü olan Koko isimli bir batı ova gorili, bu haftanın başlarında Kaliforniya’daki koruma arazisinde uyurken aramızdan ayrıldı. Kendisi bir hayli yaşlıydı ve 46 yaşındaydı.
Gorilin iletişim yeteneği, primat araştırmacılarının ilgisini çekmişti ancak gerçekte gönüllerimizi fetheden şey, onun insanlara benzer şefkati, zekası ve küçük kedilere olan sevgisiydi.
ABD’nin San Francisco Hayvanat Bahçesi’nde, 1971 yılında Bağımsızlık Gününde doğmuştu ve bu yüzden kendisine, tam adı olan Hanabiko adı verilmişti; bu isim Japonca’da havai fişek çocuğu anlamına geliyor.
Kendisinin bakıcısı olan hayvan psikoloğu Francine “Penny” Patterson, ilk doğumgününde temel ASL işaretleriyle iletişim kurması için ellerini nasıl kullanacağını gösteriyordu.
Koko’nun hayatı boyunca kaç tane el işaretini anlamayı öğrendiği belli değil fakat söylentilere göre 1.000’den fazla öğrenmiş.
Araştırmacılar Koko’nun karmaşık simgeleri anlama kabiliyetinin sınırlarını tartışsa da, bazı araştırmacılar kendisinin kelimeleri etkili bir şekilde sıralayarak isteklerini, üzüntülerini iletebildiğinden şüpheleniyordu ve hatta muhtemelen bir mizah anlayışının bile bulunduğunu düşünüyorlardı.
Söylenene göre en az bir tane evrensel simgede ustalaşmıştı. Bu simge, batı dünyasında neredeyse her yerde tanınan, uzatılmış bir orta parmaktı.
Koko’nun insanlarla olan bu ilişkisi, onu sadece bir araştırma konusu olmaktan daha fazlası haline getirmişti.
Koko, belgesellere, kitaplara ve çok sayıda çalışmaya konu oldu. 2012’de, tahtadan yapılmış nefesli bir çalgıyı çalmayı öğrendiği görülmüştü (ne var ki, kaba bir şekilde).
Flütteki ustalığı, rekor sayıda satmamış olabilir fakat bu durum, insan olmayan primatların da nefeslerini kontrol etmeyi öğrenebileceğini göstermişti.
Evlat edinilen ve kendisinin All Ball (bütün toplar) adını verdiği küçük bir kediyle olan yakınlığı, 1984 yılında gazete manşetlerine çıkmıştı. Koko, sevgili kedisine bir araba çarptığını ve All Ball’ın öldüğünü öğrendiğinde üzülmüştü.
Ardından ise “kedi, ağlamak, üzgün-olmak, Koko-sevgi” işaretlerini ve sonra “dikkatsizlik, beni ziyaret et” işaretlerini yapmıştı.
Şimdi yas tutma sırası bizde Koko.
Goriller vahşi doğada otuz yıldan kırk yıla kadar yaşayabiliyorlar ancak esaret altında oldukları zaman ellili yaşlara kadar gelebiliyorlar. O halde yavru kedilerle, müzikle ve ünlülerle yapılan mülakatlarla geçen 46 yıl, bir goril için hiç de kötü değil.
Ağlamak. Üzgün-olmak, Koko.
ScienceAlert
