Dünya’nın okyanusları, yirmi milyon yıldır ‘megalodon’ isimli ve canavar gibi bir köpek balığına ev sahipliği yapmıştı. Daha sonra bu 18 metre uzunluğundaki süper yırtıcı, hiçbir açıklaması olmadan kayboldu.
Tarihin bu ilginç kısmı; bir sürü kitaba, belgesele ve filme ilham verdi. Bu eserlerin bazıları, kana susamış bu canavarın bugün hâlâ yaşadığını, gizemli derinliklerde bir yerde gizlendiğini hayal etmeyi tercih etti.
Yapılan yeni bir çalışma ise, durumun böyle olmadığını bir kez daha doğruladı.
Şimdiyse fosil kayıtlarına yeni bir bakış atan araştırmacılar, bu mega deniz canlısının kökünü kurutan hayvanın, günümüzdeki büyük beyaz köpekbalığından (Carcharodon carcharias) başkası olmayabileceğini öne sürüyorlar.
Zamanlama her şey demek. Geçmişte yapılan araştırmalarda megalodonun (Otodus megalodon), denizlerde meydana gelen bir yok oluş dalgasıyla beraber 2.6 milyon yıl önce kayıplara karıştığı öne sürülmüş, bunun sebebinin ise muhtemelen o zamanlarda ağır iklim ve biyolojik çeşitlilik değişimlerini tetiklemiş bir süpernova patlaması olabileceği belirtilmişti.
Ancak araştırmacılar, Kuzey Amerika’nın batı kıyısında toplanan bütün megalodon fosillerini inceleyerek, bu örneklerin bazılarının yanlış tanımlandığını ve yanlış şekilde tarihlendiğini fark etmişler.
Geniş düzeltmeler yaptıktan sonra ise, bahsi geçen köpek balığının, daha önce düşünülenden en az bir milyon yıl önce ortadan kaybolmuş olması gerektiğini hesaplamışlar.
South Carolina’da bulunan Charleston Üniversitesi’nde omurgalı taşılbilimcisi olan baş yazar Robert Boessenecker, şöyle açıklıyor: “O. megalodon‘un yok oluşunun, daha önce denizde yaşanan bu kitlesel yok oluşla ilgili olduğunu düşünülüyordu; fakat gerçekte, artık bu ikisinin doğrudan doğruya bağlantılı olmadığını biliyoruz.”
Bu yeni zaman şeridi göz önüne alındığında, yeni bir açıklamaya ihtiyaç duyulmuş ve Boessenecker ile takımı da büyük bir açıklama yakaladıklarını düşünüyorlar.
Hep birlikte değerlendirildiğinde; bu fosil kayıtlarının, megalodon’un daha ufak fakat yine de azılı olan bir akrabasının doğuşuyla daha iyi uyum sağladığını öne sürüyorlar.
Büyük beyazlar, Dünya’da ilk olarak yaklaşık altı milyon yıl önce görülmüş ve başlangıçta Pasifik Okyanusu ile sınırlıymışlar. Fakat sadece iki milyon yıl sonraya gidildiğinde, bu yırtıcılar kendilerini bütün dünyaya başarılı bir şekilde yaymışlar.
Araştırmacılar, büyük beyazların okyanustan okyanusa atıldıkça, megalodon’un bölgesini ihlal etmiş ve besin konusunda genç olanlara galip gelmiş olabileceklerini düşünüyorlar.
Rekabet ciddi anlamda kızıştığında, hayatta kalmak için verilen mücadele, toplamı sıfır olan bir oyuna dönüşmüş ve mevcut olan avlar sayıca azaldıkça, büyük beyazlar üste çıkmış olabilir.
“(3.6-4 milyon yıl önce gerçekleşen) bu kısa örtüşmenin, büyük beyazların dünya çapına yayılması ve O. megalodon ile kendi alanında rekabette üstünlük sağlayıp, onu yok oluşa sürüklemesi için yeterli bir zaman olduğunu öne sürüyoruz. Yani yok oluşa; dış uzaydan gelen radyasyondan ziyade bu olaylar sebep olmuş olabilir” diyor Boessenecker.
Bu, ilgi çekici bir hipotez fakat megalodonun yok oluşu üzerine yapılan tartışmalar burada bitecek gibi görünmüyor. Bir antik köpekbalıkları uzmanı, National Geographic‘e konuşarak, sadece bir türün böyle bir azalmaya sebep olabileceğine ikna olmadığını söylüyor.
Kendisi bunun yerine, yazarların; yine genç megalodon ile benzer bir alanı paylaşmış olan çağdaş kaplan köpek balığı gibi diğer suçluları gözden kaçırmış olabileceklerini öne sürüyor.
Boessenecker bile, bu gizemi çözebilmek için daha fazla araştırmaya ihtiyacımız olduğunu söylüyor.
Çalışma PeerJ bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
