YAZAR: ASHLEY HAMER
Her sene olur: Bazı günler kapı koluna, kedilere ve arabanın kapısına güvenle dokunabilirsiniz fakat bazı günler statik elektrik çarpmadan hiçbir şeye yaklaşamazsınız. Peki bu statik şok, kışın neden daha fazla oluyor? Sebebinin, havanın kuru olması olduğunu duymuş olabilirsiniz ki bu doğru. Peki kuru havayla tam olarak ne alakası var?
Statik elektrik, elektrik yükünün birikmesidir. Muhtemelen fark ettiğiniz üzere, farklı maddeler daha fazla statik elektrik üretir; bazıları elektron vererek pozitif yükle dolarken, bazıları da elektronları çeker ve negatif yükle yüklenir. Örneğin bir balonu saçınıza sürttüğünüzde, saçınızdaki elektronlar balonun kauçuğuna geçer. Saçınız elektron kaybederek pozitif şekilde yüklenir. Balon ise elektronları alarak negatif yüklenir. Ayrıca zıt yükler birbirini çektiği için, saçınız balona doğru gider.
Fakat yeteri kadar statik yük toplarsanız, elektronlar gidecek bir yer aramaya başlar. Plastik tabanlı ayakkabılarla naylon bir halıda yürümek, ayakkabıların giderek daha fazla elektron toplamasına yol açar … ta ki siz metal bir şeye dokunana kadar! Bu elektronların hepsi, yüksek oranda iletken olan bu yüzeye kaçar.
İşte statik böyle işliyor. Peki kışın neden daha fena oluyor? Elektronlar ne kadar serbest gezinirse, bir yerde o kadar düşük olasılıkla toplanırlar. Hava yalıtkan bir şey olduğundan, elektronların kolayca geçmesine izin vermez. Ancak nemli bir yaz günü, işler değişir. Ayakkabılarınızdaki elektronlar, gidebilecekleri her yere giderler ve artık kediye dokunmaya çalıştığınızda parmağınıza elektrik çarpmaz.
Havadaki su miktarı, sıcaklığa bağlıdır: Sıcak hava, soğuk havadan daha fazla su tutar. Fakat kışın iç mekanlarda yaptığımız gibi soğuk havayı ısıtmak, havayı daha nemli yapmaz. Aslında, yoğuşma noktası sıcaklığın artmasıyla yükselmediği için, hava daha da kuru hale gelir. Öğrendiğimiz üzere bu durum, elektronların dolaşmasını daha fazla zorlaştırır ve statik elektrik şokunu daha şiddetli hale getirir. Peki bu durumdan nasıl kaçınırsınız? Bir hava nemlendirici alarak. Evinize su buharı pompalayarak, elektronlara yeniden serbestçe gezecekleri bir alan verebilir ve fırsatını buldukça sizi çarpmalarını önleyebilirsiniz.
Curiosity
