Bu ay sabahın erken saatlerinde gökyüzünü seyredenleri heyecanlandıran müthiş bir kuyruklu yıldız, artık akşamleyin de görülebiliyor. Üstelik, bu manzarayı kaçırmak istemezsiniz. Sonuçta bu kuyruklu yıldız, NASA’nın söylediğine göre 6.800 yıl gelmeyecek.
NEOWISE kuyruklu yıldızı, NASA’ya göre Kuzey Yarımküre’deki gözlemciler için gün batımından hemen sonra görülebilir. (Üzgününüz Güney Yarımküre’deki gözlemciler, orada görünmüyor.) Kuyruklu yıldız, Güneş’e en yakın geçişini 3 Temmuz’da yapmıtı fakat şimdiye kadar sadece şafaktan önce görülebiliyordu.
NASA’nın 15 Temmuz günü internetten canlı yayınladığı bir bilim programında, NASA’nın kuyruklu yıldızı keşfeden uzay teleskobu NEOWISE’ın baş araştırmacı yardımcısı Joe Masiero şöyle söylüyor: “Eğer Kuzey Yarımküre’deyseniz, onu görebilirsiniz. Sonraki birkaç gün boyunca, gökyüzünde daha yükseğe çıkacak. Bu yüzden, Büyük Kepçe’nin tam altında kuzeybatıya bakmanız gerek.” (Büyük Kepçe, Büyük Ayı takımyıldızının parçası olan ve kepçe şekline benzeyen bir yıldız deseni.)
Masiero’ya göre, kuyruklu yıldız gözlemine dair aklınızda tutmanız gereken birkaç tane daha püf noktası var.
İlk önce, şehir ışıklarından uzaklaşmaya çalışın ve ufkun kuzeybatı kısmını açık, engelsiz ekilde görebileceğiniz bir konum belirleyin.
Resmi olarak C/2020 F3 şeklinde bilinen COMET Kuyruklu Yıldızı, ilk önce kızılötesine ayarlanmış NEOWISE uzay aracıyla Mart ayında keşfedilmişti (Dünya Yakınındaki Cisimlere yönelik Geniş Alanlı Kızılötesi Uzay Kâşifi’nin kısaltması). Kuyruklu yıldız, o zamandan beri geçen süre zarfında çeşitli uzay teleskopları ve gözlemevleri, Uluslararası Uzay İstasyonu’ndaki astronotlar ve tabii ki Dünya’daki yıldız gözlemcileri tarafından da tespit edildi.
Kuyruklu yıldızdan gelen ışık, aslında NEOWISE’ın peşinden sürüklenen büyüleyici gaz ve toz parçacıklarından yansıyan Güneş ışığı. Güneş rüzgarı sebebiyle kuyruklu yıldızın başından (“saç” şeklinde adlandırılıyor) geri tepen iyonlaşmış parçacıkların meydana getirdiği ikinci bir kuyruk, bazı fotoğraflarda görülebiliyor.
“Bu kuyruklu yıldız, yaklaşık 5 kilometre boyutunda ve çoğu kuyruklu yıldızın hemen hemen yarısı su, yarısı da tozdur” diyen ve NASA’nın Jet İtiş Laboratuvarı’nda NEOWISE bilim takımının eş araştırmacısı olan Emily Kramer, bu istatistiği kullanarak NEOWISE Kuyruklu Yıldızı’nda ne kadar su olduğunu hesaplamış.
“Yaklaşık 13 milyon Olimpik yüzme havuzu kadar su var” diye ekliyor. “Yani epey bir su var.”
Ardından, yerel gün batımının ne zaman olduğunu bulun. (Çiftçi Almanağı gibi bir araç veya TimeandDate.com yardımcı olabilir.) Kuyruklu yıldızı yakalamadan önce, gün batımının ardından 45 dakika beklemeniz lazım.
“Yapacağınız şey, ilk yıldızlar görünmeye başladığı zamanlarda dışarı çıkmak. Daha önce göremezsiniz” diyor Masiero. “Muhtemelen, Büyük Kepçe’deki yıldızların bazıları kadar parlak olacaktır.”
NASA’nın yayınladığı bir rehbere göre NEOWISE Kuyruklu Yıldızı, çıplak gözle bakıldığında bir parça kuyruğu olan bulanık bir yıldız gibi görünecek. Fakat dürbün ya da küçük bir teleskop, çok daha iyi bir görünüm sunabilir.
NEOWISE Kuyruklu Yıldızı, şu an Dünya’dan yaklaşık 111 milyon km (veya Dünya ile Güneş arasındaki mesafenin yaklaşık dörtte üçü) uzaklıkta ve kendisini Güneş’ten uzağa taşıyan, son derece eliptik bir yörünge üzerinde. Dünya ile Güneş arasındaki uzaklık, ortalama 150 milyon km civarı.
Kuyruklu yıldız, saniyede yaklaşık 64 ve saatte 231.000 kilometre hızla gidiyor fakat Masiero’nun söylediğine göre Dünya’ya tehdit oluşturmuyor.
“Gezegen için tehlike oluşturmuyor” diye ekliyor. “Bizden çok uzakta ve yakınımızdaki bir yere gelmiyor, bu yüzden tehlike yok.”
NEOWISE Kuyruklu Yıldızı’ndan bir çarpışma tehdidi gelmiyor olabilir fakat Kramer, onu gören gözlemcilerin şaşıracağını söylüyor.
“Onu görebiliyor olmamız, onu gerçekten benzersiz yapıyor. Bir kuyruklu yıldızın, çıplak gözle ve hatta sadece dürbünle görebileceğimiz kadar parlak olması çok nadir yaşanan bir durum” diye ekliyor. “Bu kadar parlak bir kuyruklu yıldızı en son 1995 ve 1996 yıllarında Hale-Bopp Kuyruklu Yıldızı’nda görmüştük. Bu yüzden, epey bir zaman oldu.”
Yazar: Tarık Malik/Space. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
