Sonbahar ve kış ile birlikte nezle ve mevsimsel grip vakaları da arttığından, pek çok insan kendisine bu soruyu soruyor. Her üç durum da öksürükle sonuçlabildiği için, belirtileri birbirinden ayırt etmek zor olabilir. Peki, COVID-19 belirtileri ile alerji, nezle ve grip belirtileri arasında ne gibi farklar var?
Her birinin kendine özgü özellikleri var.
Ağustos ayında Southern Californa Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, COVID-19 hastalarında belirgin bir belirti sırası olduğu tespit edilmiş: En çok belirti gösteren hastalarda önce ateş görülüyor ve ardından öksürük geliyor. Mevsimsel gripte, genelde tam tersi oluyor; insanlar genelde önce öksürüyor ve ardından ateşleri çıkıyor.
Fakat ABD Hastalık Denetim ve Önleme Merkezleri’ne (CDC) göre nezle olduğunuzda, ilk belirtinin boğaz ağrısı olması muhtemel.
İşte, yeni koronavirüsün mevsimsel gripten, alerjilerden ve nezleden nasıl ayırt edileceği…
Fakat bu belirti listesi (ve bunların görülme sırası) yüzde yüz kesin değil. Pek çok COVID-19 hastasında hiç ateş görülmüyor ve bazı grip hastaları hiç öksürmüyor.
İşte bu yüzden, belirtilerin ne kadar hızlı ortaya çıktığını ve ne kadar sürdüklerini göz önünde bulundurmak faydalı olabilir.
COVID-19, grip, nezle ve alerjiler kendilerini nasıl gösteriyor ve nasıl ilerliyor?
Koronavirüs vakaları, genelde gripten daha kademeli şekilde gelişmeye yatkınlık gösteriyor. Bazı insanlar, virüsün bulaştığı ilk iki gün içerisinde COVID-19 belirtileri göstermeye başlasa da; hastalık belirtilerinin kendini göstermesi iki haftaya kadar sürebiliyor. İnsanlar virüs bulaştıktan ortalama beş gün sonra hasta olduklarını hissetmeye başlıyorlar.
Diğer taraftan grip olan insanlar, genelde virüse maruz kaldıktan bir ila dört gün sonra hasta olduklarını hissediyorlar. Sonrasında çoğu hasta iki haftadan kısa sürede tamamen iyileşiyor; sıklıkla da birkaç gün kadar kısa sürede iyileşiyorlar.
Çoğu koronavirüs hastası da iki haftada iyileşiyor fakat hastaların giderek artan bir bölümü, aylar süren belirtiler gördüklerini bildiriyor.
Nezle belirtileri, bunun aksine genelde enfeksiyondan sonraki iki ila üç gün içinde zirveye ulaşıyor; fakat koronavirüs gibi, çoğunlukla daha kademeli şekilde başlıyorlar. Bazı nezle belirtileri diğerlerinden uzun sürüyor: Tipik bir nezle hastasında sekiz gün boyunca boğaz ağrısı, dokuz ila 10 gün boyunca baş ağrısı ve iki haftadan fazla süre boyunca burun tıkanıklığı, burun akıntısı veya öksürük görülebiliyor.
Alerjiler ise daha uzun (alerjen başına iki ila üç hafta civarı) sürme eğilimi gösteriyor ve alerjiye sebep olan madde kaybolmadan bitmiyorlar. Fakat mevsimsel alerjiler, ilkbaharda daha şiddetli geçme eğilimi de gösteriyor.
View this post on Instagram
Her bir hastalıkta görülen en yaygın belirtiler
Koronavirüs vakalarında, belirti göstermeyen vakalardan hafif ve şiddetli vakalara kadar her çeşit vaka görülüyor.
ABD Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü başkanı Anthony Fauci, Temmuz ayında Facebook kurucusu Mark Zuckerberg’e, “Hiç kendini bu kadar geniş çapta gösteren bir enfeksiyon görmemiştim” demişti.
Pek çok hasta, resmî CDC listesinde görülmeyen belirtiler yaşadığını bildiriyor. Bunlar arasında saç dökülmesi, hıçkırık, kaşıntı ve morarmış, şişmiş ayak parmakları da yer alıyor.
COVID-19 hastalarının büyük bir bölümü, tatma veya koklama duyularını kaybediyor. Massachusetts Genel Hastanesi ve King’s College London üniversitesinde çalışan bilim insanlarının Haziran ayında yayımladığı bir çalışmaya göre bu belirtiler, bir koronavirüs enfeksiyonunu haber veren belki de en güçlü belirtiler olabilir.
View this post on Instagram
İspanya’da yapılan bir vaka çalışmasında da benzer şekilde, COVID-19 hastalarının yaklaşık yüzde 40’ında koku ve/veya tat duyusu bozukluğu bulunmuş. Grip hastalarında ise bu oran sadece yüzde 12’ymiş.
Ateş veya baş ağrısı gibi belirtiler de alerji veya nezlenin elenmesine yardımcı olabilir. Bu arada nezle olan kişilerin burunlarının tıkanması veya akması, COVID-19 hastalarına göre daha muhtemel. Ayrıca nezle belirtileri genelde daha hafif geçiyor.
Alerjilerin en belirgin özelliklerinden biri (göz kaşıntısı), bu diğer üç hastalığın hiçbiriyle ilişkilendirilmemiş.
Nihayetinde, COVID-19 olup olmadığınızı bilmenin en iyi yolu, kendinize bir tanı testi yaptırmaktır. İnsanların, kendilerini hasta hissediyorlarsa veya virüs taşıdığı onaylanan birine maruz kalmışlarsa, test sonucu olumsuz gelene kadar evde kalmaları gerekiyor.
Ayrıca herkes, hastanelerin dolma tehlikesini en aza düşürmek için grip aşısı olmalı.
ABD Sağlık Bakanı Jerome Adams, Eylül ayında Senato’da yaptığı bir konuşmada “Bence bu, hayatımızda gördüğümüz en önemli grip mevsimi” demişti. “Grip vakası ve hastaneye yatan kişi sayısının daha düşük olması, sağlık hizmetlerinin değerli kaynaklarını korumaya yardımcı olacaktır.”
Yazar: Aria Bendix/Business Insider. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
