Tekil atomlar ortaklaşa biçimde davranmaya başlamadan önce ne kadar parçacık gerekir? Yeni araştırmaya göre, bu sayı inanılmaz ölçüde düşük. Altı kadar düşük miktarda atom, doğru koşullar altında makroskobik bir sisteme geçmeye başlıyor.
Özel şekilde tasarlanmış ultra soğuk bir lazer kapanı kullanan fizikçiler, normalden süper akışkan hale geçişin kuantum öncülünü gözlemlemişler. Bu durum, toplu atomsal davranışın ortaya çıkışına ve makroskobik sistemlerimizin sınırlarına yönelik çalışmalarda kullanılabilecek yeni bir yöntem sunuyor.
Çok cisimli fizik, büyük miktarda parçacığın ortaklaşa davranışını tanımlamaya ve anlamaya çalışan bir araştırma alanı (ör. bir kova su veya bir kutu gazın). Bu maddeleri, yoğunlukları veya sıcaklıkları bakımından tanımlayabiliyoruz; yani maddenin bir bütün olarak davranma şeklinden…
Bunlar, makroskobik veya çok cisimli sistemler şeklinde adlandırılıyor ve bunları, yalnızca tekil atom ya da moleküllerin davranışlarını inceleyerek anlayamıyoruz. Bu cisimlerin davranışı, tekil olarak sistem ile aynı özellikleri taşımayan parçacıkların arasındaki etkileşimlerden kaynaklanıyor.
Makroskobik davranışların mikroskobik şekilde tarif edilemeyecek bazı örnekleri arasında, toplu uyarımlar bulunuyor; atomları kristal bir kafeste sallandıran fononlar gibi. Hal geçişleri de bir diğer örnek (bir madde bir halden diğerine geçtiği zaman); mesela bir buz eriyip sıvıya dönüştüğünde veya sıvı buharlaşıp gaz olduğunda…
Michelle Starr/ScienceAlert. Ç: O.
