İsveç’in başkenti Stokholm’de yer alan Paleogenetik Merkezi’nde çalışan bilim insanlarının önderlik ettiği uluslararası bir araştırma takımı, 1,2 milyon yıl öncesine uzandığı düşünülen mamut kalıntılarından çıkarılan DNA’yı dizilemiş. Yapılan analizler, son buzul çağında Kuzey Amerika’da yaşamış bu Kolombiya mamutunun, daha önce bilinmeyen genetik bir mamut soyu ile yünlü mamutun melezi olduğunu gösteriyor. Araştırma buna ek olarak, mamutların soğuk iklime ne zaman ve ne kadar hızlı uyum sağladıklarına yönelik yeni fikirler sunuyor. Bulgular bugün Nature bülteninde yayımlandı.
Yaklaşık bir milyon yıl önce hiç yünlü mamut veya Kolombiya mamutu yokmuş çünkü henüz evrimleşmemişler. O zamanlar, ataları olan antik bozkır mamutu varmış. Şimdiyse araştırmacılar, Sibirya’nın donmuş topraklarında 0,7 ila 1,2 milyon yıl önce gömülmüş mamut dişlerinden çıkarılan DNA’yı kullanarak üç antik mamutun genomlarını analiz etmeyi başarmışlar.
Bu çalışmayla birlikte, milyon yıllık örneklerden çıkarılan DNA ilk defa dizilenip doğrulanmış oluyor. Örneklerden DNA çıkarmak ise çok zor olmuş. Bilim insanları, örneklerde çok ufak miktarda DNA kaldığını ve bu DNA’nın da çok küçük parçalara indirgendiğini keşfetmiş.
Çalışmanın kıdemli yazarı ve Stokholm’daki Paleogenetik Merkezi’nde evrimsel genetik profesörü olan Love Dalen, “Bu DNA inanılmaz derecede eski” diyor. “Örnekler, Viking kalıntılarından bin kat daha eski. Hatta insanlardan ve Neandertallerden bile eskiye uzanıyor.”
Örneklerin yaşı hem jeolojik veriler, hem de moleküler saat kullanılarak belirlenmiş. Analizler numunelerin her ikisinin de bir milyon yıldan eski olduğunu gösterirken, üçüncüsünün ise yaklaşık 700 bin yaşında olduğu ve bilinen en eski yünlü mamutu temsil ettiği belirlenmiş.
Genomlar üzerinde yapılan analizler, yaklaşık 1,2 milyon yaşında olan en eski örneğin daha önce bilinmeyen genetik bir soy hattına ait olduğunu göstermiş. Araştırmacılar mamuta, bulunduğu bölgeye ithafen Krestovka mamutu adını vermiş. Sonuçlar, Krestovka mamutunun diğer Sibirya mamutlarından iki milyon yıldan önce ayrıldığını gösteriyor.
Çalışmanın baş yazarı Tom van der Valk şöyle aktarıyor: “Bu bizi çok şaşırttı. Daha önce yapılan tüm çalışmalar, o zamanlar Sibirya’da bozkır mamutu adı verilen sadece bir mamut türü olduğunu gösteriyordu. Fakat yaptığımız DNA analizleri, iki farklı genetik soy hattı olduğu gösteriyor. Bunlara Adiça mamutu ve Krestovka mamutu adını verdik. Kesin şekilde söyleyemiyoruz fakat bunların, iki farklı türü temsil ediyor olabileceğini düşünüyoruz.”
Stokholm Üniversitesi. Ç: O.
