Yapılan bir modelleme çalışması, hastaneye kaldırılan yetişkin COVID-19 hastalarının büyük bölümünün, daha önceden mevcut olan dört koşuldan en az birine atfedilebileceğini öne sürüyor. Bu dört koşul ise sırasıyla obezlik, yüksek tansiyon, diyabet ve kalp yetmezliği.
Tuft Üniversitesi Beslenme Bilimi ve Politikası Fakültesi’nde çalışan araştırmacıların önderliğinde yürütülen ve iki hafta önce Journal of the American Heart Association bülteninde yayımlanan çalışmada matematiksel bir model kullanılarak, eğer Amerikalılar dört büyük kardiyometabolik durumdan muzdarip olmasaydı, ülke çapında önlenebilecek hastaneye kaldırılan vaka sayıları ile oranı tahmin ediliyor. Söz konusu sağlık durumlarının her biri, diğer çalışmalarda COVID-19 enfeksiyonundaki olumsuz sonuçların artışıyla ilişkilendirilmiş.
Baş yazar ve fakülte dekanı Dariuş Muzaffaryan şöyle söylüyor: “Yeni onaylanan COVID-19 aşıları nihayetinde enfeksiyonları azaltacak olsa da, o noktaya gelene kadar kat etmemiz gereken uzun bir yol var. Bizim elde ettiğimiz bulgular, kardiyometabolik sağlığı iyileştirmenin COVID-19 kaynaklı hastaneye kaldırılan vakaları, ölüm oranlarını ve sağlık sistemindeki yükü azaltıp azaltmadığını belirlemek üzere müdahale çağrısı yapıyor. Sadece beslenme kalitesindeki değişimlerin, kilo kaybı olmasa dahi metabolik sağlığı yalnızca altı ila sekiz hafta içinde hızla iyileştirdiğini biliyoruz. Yaşam şeklinde uygulanacak bu gibi yaklaşımların, ağır COVID-19 enfeksiyonlarını azaltmada test edilmesi; hem bu salgında, hem de gelecekteki muhtemel salgınlarda büyük önem taşıyor.”
Araştırmacıların tahminine göre, 18 Kasım 2020 itibarıyla ABD’li yetişkinler arasında meydana gelen 906.849 hastaneye kaldırılma vakasının;
- %30’u (274.322) obezliğe,
- %26’sı (237.738) yüksek tansiyona,
- %21’i (185.678) diyabete ve
- %12’si de (106.139) kalp yetmezliğine atfedilebilir durumda.
Epidemiyolojik bağlamda atfedilebilir oran, bu dört koşulun olmadığı durumda önlenebilecek olan COVID-19 kaynaklı hastaneye kaldırılma vakalarının yüzdesini temsil ediyor. Diğer bir ifadeyle araştırmada bireylerin halen enfekte olabileceği fakat hastalığın, hastaneye kaldırılmayı gerektirecek kadar ciddi bir seyir izlemeyebileceği bulunmuş. Bu dört sağlık durumuna yönelik rakamlar birleştirildiğinde ise model, COVID-19 kaynaklı hastaneye kaldırılan vakaların %64’ünün (575.419) önlenebileceğini ileri sürüyor. Modele göre sağlık koşullarının her birinin ülke çapında görülme oranı %10 düşürülseydi, rakamlar birleştirildiğinde COVID-19 kaynaklı hastaneye kaldırılan tüm vakaların yaklaşık %11’i önlenmiş olabilirdi.
Tufts Üniversitesi Sağlık Bilimleri Kampüsü. Ç: O.
