COVID-19 salgını ilerledikçe, hastalığı atlatan pek çok kişinin (hastalığı hafif geçirenlerin bile), ilk enfeksiyon geçtikten çok uzun süre sonra bir dizi sağlık sorunu yaşamaya devam ettiği açıklık kazanıyor. St. Louis – Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan araştırmacılar, uzun COVID-19’a yönelik bugüne kadar yürütülmüş en kapsamlı araştırma olduğu düşünülen yeni çalışmada, COVID-19 geçirip atlatan kişilerde (hastaneye kaldırılacak kadar hasta olmayanlar dahil) ölüm tehlikesinin, virüs tanısından sonraki 6 ayda artış sergilediğini göstermişler.
COVID-19’la ilişkili çok sayıda hastalığı da sınıflandıran araştırmacılar, COVID-19’un uzun vadeli komplikasyonlarına yönelik büyük bir tablo sunuyor ve hastalığın, önümüzdeki yıllarda dünya nüfusunun sırtına yükleyebileceği dev yükü ortaya çıkarıyor.
Federal bir veri tabanındaki 87.000’den fazla COVID-19 hastası ile yaklaşık 5 milyon kontrol hastasını kapsayan çalışma, Perşembe günü Nature bülteninde çıktı.
Çalışmanın eş yazarı ve yardımcı profesörü Ziyad El-Ali şöyle aktarıyor: “Çalışmamız, teşhisten sonraki altı aya kadar hafif COVID-19 vakalarında bile ölüm tehlikesinin ufak olmadığını ve hastalığın şiddetiyle birlikte arttığını gösteriyor. Uzun COVID-19’un (COVID-19’un sağlığa yönelik uzun vadeli etkilerinin), Amerika’nın en büyük sağlık krizi olacağını söylersek abartmış olmayız. Bu virüsün 30 milyon Amerikalıya bulaştığı göz önüne alındığında ve uzun COVID-19’un önemli bir yük getirdiği düşünüldüğünde hastalık, devam etkilerini pek çok yıl boyunca; hatta onlarca yıl boyunca aksettirecek. Hekimlerin COVID-19 taşıyan kişileri değerlendirirken tetikte olmaları gerekiyor. Bu hastaların bütüncül, birden çok disiplinli bakıma ihtiyacı olacak.”
Yeni çalışmada araştırmacılar, ilk olarak anlatılan hikayelerden ve yapılan ufak çaplı çalışmalardan duyulan; COVID-19 atlatmanın solunum problemlerinden düzensiz kalp ritimlerine, zihinsel sağlık sorunlarından saç dökülmesine kadar uzanan geniş çaplı yan etkilerine işaret eden sorunların muhtemel ölçeğini hesaplamayı başarmışlar.
Araştırmacılar, başlangıçtaki enfeksiyonu atlattıktan sonra (hastalığın ilk 30 gününün ardından) hayatta kalanların ölüm tehlikesinin, sonraki altı ay içinde genel nüfusa kıyasla neredeyse %60 arttığını göstermiş. Bu altı aylık zaman diliminde, COVID-19 atlatan tüm hastalar arasındaki ilave ölümlerin 1.000 hasta başına sekiz kişi olduğu tahmin edilmiş. COVID-19 sebebiyle hastaneye kaldırılacak kadar hasta olan ve hastalığın ilk 30 gününden sonra hayatta kalan hastalar arasındaki ilave ölüm oranı ise, takip eden altı ay içerisinde 1.000 hasta başına 29 kişi olarak belirlenmiş.
“Bunlar, enfeksiyonun uzun vadeli komplikasyonları sebebiyle gerçekleşen ve COVID-19 kaynaklı ölüm şeklinde kaydedilmeyebilen ölümler” diyor El-Ali. “Salgının sebep olduğu toplam ölüm miktarına bakıldığında bu rakamlar, doğrudan viral enfeksiyon sebebiyle saydığımız ölümlerin, buzdağının sadece görünen kısmı olduğunu akla getiriyor.”
Araştırmacılar, başlangıçta solunumsal bir hastalık olmasına karşın, uzun COVID-19’un vücuttaki neredeyse tüm organları etkileyebileceğini doğruluyor. Uzun COVID-19’un vücutta etkilediği şeyler arasında solunum sistemi, sinir sistemi, zihin sağlığı, metabolizma, kalp damar sistemi, sindirim sistemi, böbrekler, pıhtılaşma düzeni, cilt, kas iskelet sistemi ve genel sağlık durumu bulunuyor.
Julia Evangelou Strait/Washington Üniversitesi Tıp Fakültesi. Ç: O.
Ben hastalim gecirdim diyipte buna guven duymamaliyiz.virusu gecirdikten 2 ay sonra tekrar hastalana kisiler okdugunun haberleri geliyor. Mutant virus ile ortaya cikan vakalarda daha erken hastanmalar oldugu biliniyor. Kalp hastalarinda covid e bagli olum oranlarinin normale gore arttigi gozleniyor. Direkt toksinlerin kslp kasina tutunmadi sonucu kalp kasi iltihabi yani miyokardit denilen durum olusup bunun sonucunda jalp yetmezligi gorulebilir. Onceden bilinrn kolesterol yuksekligi seker hastaligi, varis damar tikanikligi gibi sikayetleri olanalar kontrol edilmelidir.