İnsanlar, gümüşün antimikrobiyal ve antibakteriyel özelliklerinden binlerce yıldır faydalanmış. Bu maddenin dezenfektan biçiminde kullanımı yaygın şekilde bilinse de, gümüşün bakteriyle etkileşiminin gümüşün kendisi üzerindeki etkileri pek iyi anlaşılmamış.
Antibiyotiğe dirençli bakteriler giderek daha yaygın hale geldikçe, gümüşün antibakteriyel kaplama gibi nesnelerde kullanımı da keskin bir artış gösterdi. Yine de, bakterilerin bertaraf edilmesine yol açan karmaşık olaylar zinciri genelde sorgulanmıyor. Ancak sürecin daha iyi anlaşılması, en iyi şekilde nasıl uygulanabileceği konusunda ipuçları sağlayabilir.
Şimdiyse İtalya, Birleşik Devletler ve Singapur’da çalışan araştırmacılar Chemical Physics Reviews bülteninde yayımlanan bir çalışmada, bakteriyle olan etkileşimin gümüşün yapısı üzerinde meydana getirdiği etkileri inceliyorlar.
Gümüş nanoparçacıkları ile yakındaki bir E. coli kültürü arasındaki etkileşimleri izleyen araştırmacılar, gümüşün bir takım çarpıcı değişimlerden geçtiğini keşfetmişler. Bunların en dikkat çekeni ise, E. coli hücrelerinin gümüş parçacıkların boyutu ve şeklinde önemli dönüşümler meydana getirmesi olmuş.
Genelde gümüşün bu süreçte değişmeden kaldığı varsayılıyor. Fakat takımın yürüttüğü araştırma, bunun doğru olmadığını gösteriyor.
Gümüş ve bakteriler arasında meydana gelen elektrostatik etkileşim, bazı gümüş parçacıklarının çözülmesine ve bu parçacıklardan yayılan iyonların bakteri hücrelerini delmesine sebep oluyor. Oluşan bu çözülme, gümüş parçacıkların şeklini değiştiriyor ve bunların küçülüp yuvarlaşarak, üçgen biçiminden daire biçimine geçmesine yol açıyor.
Söz konusu etkiler, E. coli hücreleri gümüşle buluşmadan önce hücre zarlarının geçirgenliğinin bir molekül yardımıyla artırılması halinde çok daha belirgin hale geliyor.
İtalya Teknoloji Enstitüsü Nano Bilim ve Teknoloji Merkezi başkanı eş yazar Guglielmo Lanzani, “Bu çalışmada görüldüğü üzere gümüş, oluşan bu etkileşimde ‘tüketiliyor'” diyor.
Neyse ki bu “tüketim”, muhtemelen gümüşün antimikrobiyal özelliklerini etkilemiyor çünkü oluşan etki çok küçük boyutta.
Amerikan Fizik Enstitüsü. Ç: O.
