Bir fırtına bulutundaki toz parçasını hayal edin. İşte bir nötronun, ikamet ettiği molekülün büyüklüğüne göre ne kadar önemsiz olduğunu gördünüz.
Ancak tıpkı bir toz zerresinin bir bulutun rotasını etkileyebileceği gibi, bir nötron da bir milyon kat küçük olmasına rağmen kendi molekülünün enerjisini etkileyebilir. Şimdiyse Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) ve diğer yerlerde çalışan fizikçiler, bir nötronun radyoaktif bir molekülde meydana getirdiği ufak etkiyi ölçmeyi başarmışlar.
Araştırmacıların geliştirdiği yeni yöntem, hassas şekilde kontrol edilen nötron sayılarıyla kısa ömürlü radyoaktif moleküller üretip bunlar üzerinde çalışabilmeyi sağlıyor. Bilim insanları, her biri diğerinden bir fazla nötron taşıyan aynı molekülün birkaç izotopunu dikkatli şekilde seçmiş. Moleküllerin enerjisini tek tek ölçtüklerinde, tek bir nötronun etkisiyle çekirdek boyutunda ufak ve neredeyse algılanamayan değişimler gerçekleştiğini keşfetmişler.
Böylesine ufak nükleer etkilerin görülebiliyor olması, bilim insanlarının artık bu gibi radyoaktif molekülleri çok daha hafif etkilerin içinde arama şansı elde ettiğini akla getiriyor. Bu etkilere örnek olarak, karanlık maddenin sebep olduğu etkiler veya evrenin bazı mevcut gizemleriyle ilgili yeni simetri ihlallerinden kaynaklanan etkiler verilebilir.
MIT’de yardımcı fizik profesörü olan Ronald Fernando Garcia Ruiz şöyle aktarıyor: “Eğer fizik kanunları düşündüğümüz gibi simetrikse, o halde Büyük Patlama’nın aynı miktarda madde ve anti madde üretmiş olması gerekir. Gördüğümüz şeyin çoğunun madde olduğu ve milyarda bir civarı antimadde olduğu göz önüne alındığında, fizikteki en temel simetrilerin bildiğimiz hiçbir şeyle açıklanamayan şekilde ihlal edildiği anlamı çıkıyor”
“Şimdiyse, doğadaki diğer moleküllerde göremediğimiz bu nükleer olguya karşı son derece hassas olan ağır radyoaktif elementleri kullanarak, söz konusu simetri ihlallerini ölçme şansı elde ediyoruz. Bu durum, evrenin nasıl oluştuğuna yönelik en temel gizemlerden birine cevap sağlayabilir.”
Ruiz ve meslektaşlarının elde ettikleri sonuçlar, dün Physical Review Letters bülteninde yayımlandı.
Jennifer Chu/Massachusetts Teknoloji Enstitüsü. Ç: O.
