Araştırmacıların Çarşamba günü aktardığına göre iklim değişimi ve ormanlık alanların kaybolması, Amazon havzasının büyük bir bölümünün gezegeni ısıtan karbondioksit gazını (CO2) emmeyi bırakıp yaymaya başlamasına sebep olmuş. Bu dönüşüm, insanlığın küresel ısınmayla savaşındaki en büyük doğal müttefikini düşmana çevirebilir.
Nature bülteninde yayımlanan bulgulara göre son on yılda yüksek irtifalardan toplanan yüzlerce hava numunesi, özellikle Amazon’un güneydoğu bölgesinin doğal bir karbondioksit “yutağı” olmaktan çıkarak, bir karbondioksit kaynağına dönüştüğünü gösteriyor.
Küresel çaptaki kara ekosistemleri, 2019 yılında 40 milyar ton ile zirve yapan CO2 yayılımlarını azaltmaya çalışan dünya için büyük önem taşıyor.
Son yarım yüzyılda bitkiler ve toprak, CO2 kirliliği yüzde 50 artmış olsa bile yayılımların çeyreğinden fazlasını devamlı şekilde geri almış.
Amazon havzası, karbonu emme ve depolama konusunda diğer bitki örtülerine göre daha etkili olan dünyadaki tropik yağmur ormanlarının yaklaşık yarısını içeriyor.
450 milyon ton CO2’yi ağaçlarında ve toprağında hapseden Amazonya, CO2 “yutağı” olmak yerine sürekli bir CO2 kaynağına dönüşürse, iklim krizinin ele alınması çok daha zor hale gelecek.
Çalışmaya göre Amazon’un doğusundaki bu dönüşüme yön veren birkaç etmen bulunuyor.
“Ormanların yok olması ve ormanlık alanların azalması, Amazonya’nın karbon yutağı şeklinde görev görme kapasitesini azaltıyor” diye belirtiyor yazarlar.
Bölgedeki tropik ormanlar, 1970’ten beri yüzde 17 oranında azalmış. Bu azalmanın büyük bir kısmı, büyükbaş hayvanlar için mera sağlanmasından ve bu hayvanların beslenmesi için ekin yetiştirilmesinden kaynaklanıyor.
Ormanlar, genelde yangınla yok oluyor. Her ikisi de dev miktarda CO2 yayıyor ve CO2’yi emecek ağaç miktarını azaltıyor.
İklim değişimi de önemli bir unsur niteliği taşıyor.
Kurak mevsim sıcaklıkları, sanayi öncesi seviyelere göre yaklaşık 3 Celsius derece artış göstermiş ve yıl boyu küresel sıcaklık ortalaması üç kat artmış.
Fransa Haber Ajansı. Ç: O.
