Çağdaş insanların, genomlarının epey büyük bir kısmını muzlarla paylaştığını söyleyen o ufak bilgiyi duymuş olabilirsiniz. Fakat çok daha derine inersek, genomumuzun ne kadarı Homo sapiens‘e özgü?
Yapılan yeni bir çalışmada bu rakamın yüzde 1,5 kadar küçük olabileceği, geri kalanının ise Neandertaller ve Denisovalılar gibi antik akrabalarımızla paylaşıldığı öne sürülüyor.
Araştırma takımı, makalede şöyle yazıyor: “Arkaik atalara sahip insan genomlarında; arkaik homininlerle paylaşılmayan genom bölgelerinin bir haritasını oluşturduk”
“Çağdaş insan genomunun sadece yüzde 1,5 ila 7’sinin insanlara özgü olduğunu bulduk.”
Nelerin bizim olduğunu ve nelerin antik akrabalarımızdan geldiğini çözmek zor bir iş. Örneğin hangi genetik varyantların, ortak bir atadan Neandertallere ve Homo sapiens‘e geçen varyantlardan ziyade bu ikisinin karışmasından meydana geldiğini nasıl bilebiliriz?
Araştırma takımı, karışım olaylarının yanısıra (eksik soy hattı tasnifi şeklinde bilinen) bu paylaşılan mirası da belirleyebilen ve bu sayede genomumuzun hangi bölgelerinin bize özgü olduğunu söylemeye yardımcı olabilecek bir sistem geliştirmek istemiş.
Bilim insanları SARGE (Hızlı Atasal Rekombinasyon Grafik Tahmin Edicisi) isimli bir algoritma geliştirerek, genlerimizin zaman ve türler boyunca nasıl birbirine geçtiğini haritalamaya ve atasal rekombinasyon grafikleri adı verilen bir yöntemle farklı noktalarda ayırma ile yeniden birleştirme yapmaya çalışmışlar.
SARGE’yi Afrika ve başka yerlerdeki 279 çağdaş insan genomuna, iki yüksek kaliteli Neandertal genomuna ve bir yüksek kaliteli Denisovalı genomuna uygulamışlar.
“Sonuç olarak ortaya çıkan atasal rekombinasyon grafiğini kullanarak Neandertal ve Denisovalı ataların, eksik soy hattı tasnifinin ve çağdaş insan genomunda bulunmayan her iki türe ait varyantın haritasını çıkardık” diye yazıyor takım.
“Afrikalı olmayan tüm insanların atalarında, en az bir Neandertal birleşim dalgasına yönelik bulgulara ulaştık.”
Genomun çağdaş insanlara özgü yüzde 1,5 ila 7’lik kısmının yanısıra, “son 600.000 yıl içerisinde meydana gelen ve beyin gelişim ile işleviyle alakalı genleri kapsayan, çağdaş insanlara özgü birden çok uyumsal değişim atılımının kanıtlarına” da ulaşılmış.
Araştırma Science Advances bülteninde yayımlandı.
Yazar: Jacinta Bowler/ScienceAlert. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
