İnsan genomundaki 3.000’den fazla bölge, en yakın primat akrabalarımızın da içerisinde bulunduğu diğer tüm memelilerden çok farklı. Dün Neuron bülteninde yayımlanan bir çalışma, hızlanmış insan bölgeleri (HAR) şeklinde adlandırılan bu bölgelerin yaklaşık yarısının insan beyninin gelişim sürecini yeniden yazmada önemli bir rol oynadığını doğruluyor ve insan evriminin genetik temeline yönelik önemli tespitler sunuyor.
Harvard Üniversitesi ve Allen Keşif Merkezi İnsan Beyin Evrimi Bölümü’nde çalışan Christopher Walsh, “Sinirbilimdeki en ilginç sorulardan biri de, ‘Bizi insan yapan şey nedir?’ sorusudur” diyor. “Özellikle de, insan beynini diğer yakın akraba türlerin beyinlerinden ayıran şeyin ne olduğu sorusu. Hızlanmış insan bölgelerine bakmak, bu soruyu genetik bir bakış açısından incelemenin çok hedefli bir yöntemini sunuyor.”
Daha önce belirlenen 3.171 HAR’ın hangilerinin insan serebral korteksinin yakın zamandaki evrimine katkıda bulunmuş olabileceğini sistematik şekilde belirlemek isteyen araştırmacılar, birden fazla insan ile fare hücre tipi ve dokusuna yönelik yürütülen çalışmalarda söz konusu bölgelerin gen düzenlemedeki rolünü incelemiş.
Bulgular genel olarak, pek çok HAR’ın aslında nörogelişimsel güçlendirici şeklinde davrandığını gösteriyor. Yeni veriler, insanlardaki bu sekansların diğer memelilerden farklılaştıkça, sinirsel güçlendirici rollerinin de büyük oranda arttığını öne sürüyor.
Cell Basın. Ç: O.
