“Jurassic Park” filminden bir replik söyleyin. Mesela, “Dinozorlar sürüler halinde yaşar”. Şimdiyse yapılan yeni bir çalışma, bu tarih öncesi canlıların düşünülenden çok daha erken bir zamanda sürüler halinde yaşadığını gösteriyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsü, Arjantin ve Güney Afrika’da çalışan araştırmacılar, dün Scientific Reports bülteninde sundukları bir makalede 193 milyon yıl öncesi kadar erken bir zamanda karmaşık sürü davranışına yönelik işaretler gösteren, sıradışı biçimde korunmuş erken dönemli bir dinozor grubunun keşfini anlatıyor. Bu tarih, dinozorlardaki sürü davranışını gösteren diğer bulgulardan 40 milyon yıl öncesine tekabül ediyor.
Araştırma takımının üyeleri, güney Patagonya’da yer alan zengin bir fosil yatağında 2013 yılından bu yana (hemen hemen tavuk yumurtası boyutundaki) 100’den fazla dinozor yumurtası ile genç ve yetişkin dinozorlara ait 80 bireyin kısmi iskeletini çıkarmış.
X-ışını görüntüleme yöntemi kullanan araştırmacılar, yumurtaların içeriğini onları parçalamadan incelemeyi başarmış ve içlerinde muhafaza olmuş embriyoların bulunduğunu keşfetmişler. Bilim insanları daha sonra bu embriyoları kullanarak, söz konusu fosillerin tamamının Mussaurus patagonicus adlı bir türe ait olduğunu doğrulamış. Jura döneminin ilk zamanlarında yaşayan ve bitkiyle beslenen bu dinozor, bir sauropodomorph şeklinde sınıflandırılıyor. Bu dinozor kladı (bkz: klad), sonraları Dünya’da gezegen olan uzun boyunlu dev saropodların selefi.
Araştırmacılar ayrıca şaşırtıcı bir şey keşfetmiş ve fosillerin yaşlara göre gruplandığını görmüşler: Bir bölgede dinozor yumurtaları ve yumurtadan yeni çıkan dinozorlar bulunurken, grup halindeki genç dinozor iskeletleri de yakındaki bir konumda bulunmuş. Bunun yanısıra yetişkin dinozorlara ait kalıntılar, kazı bölgesinde tek başına veya çiftler halinde keşfedilmiş.
Araştırmacılara göre bu “yaş ayrımı”, sürü benzeri karmaşık bir sosyal yapıyı gösteren kuvvetli bir işaret niteliğinde. Dinozorlar muhtemelen topluluk halinde çalışmış ve yumurtalarını ortak bir kuluçka zeminine bırakmışlar. Gençler ‘okullarda’ bir araya gelirken, yetişkinler de gezinip sürü için yiyecek aramış.
Yazar: Jennifer Chu/Massachusetts Teknoloji Enstitüsü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
