Gezegenler oluştuğu zaman, yörünge evrimlerine genelde yıldızlarının ekvatoral düzleminde devam ediyorlar. Fakat Cenevre Üniversitesinin öncülüğünde çalışan uluslararası bir araştırma takımı, Balıklar takımyıldızındaki bir yıldızın etrafında yer alan ötegezegenlerin birbirlerine dik yörüngeler sergilediğini ve en içteki gezegenin, hâlâ ekvatoral düzlemde dönen tek gezegen olduğunu keşfetmiş. Peki neden böyle oluyor? Güneş sistemimizdeki düzenden oldukça farklı olan bu durum, yıldıza eşlik eden ve henüz bilinmeyen uzak bir cismin etkisi sebebiyle gerçekleşiyor olabilir. Astronomy & Astrophysics bülteninden okunabilen çalışma, ESPRESSO ve CHEOPS cihazlarıyla elde edilen son derece yüksek hassasiyetle mümkün olmuş.
Gezegen sistemlerinin kökenlerine yönelik kuramlarda, gezegenlerin yıldızlarının ekvatoral düzleminde oluştuğu ve özel olaylarla karşılaşmadıkları müddetçe orada evrimleşmeye devam ettikleri tahmin ediliyor. Gezegenlerimizin Güneş’in ekvatoral düzlemine yakın durduğu bizim güneş sistemimizde ise böyle olmuyor. Bu durumda, gezegenlerin yıldızlarıyla hizalandığı söyleniyor. Fakat 2019 yılında yayımlanan bir çalışma, HD3167 yıldızının etrafındaki üç gezegenden ikisinin kendisiyle hizalanmadığını göstermiş. Yörüngeleri 8,5 ve 29,8 gün süren mini Neptün’ler HD3167c ve HD3167d, esasında yıldızın kutuplarından ekvatoral düzlemine göre neredeyse 90 derecelik bir açı sergileyerek geçiyor.
Kaynak: Cenevre Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
