Yaygın bir inanışa göre Pomeranya köpekleri ve Çivavalar gibi küçük köpekler, köpekler evcilleştirildiği zaman insanların küçük ve sevimli yoldaşlar istemesi sebebiyle ortaya çıkmış. Fakat ABD Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) kurumunda çalışan araştırmacılar, dün Current Biology bülteninde yayımlanan makalelerinde büyüme hormonunu düzenleyen bir gende genetik bir mutasyon tespit ettiklerini ve köpeklerdeki ufak vücut boyutuna karşılık gelen bu mutasyonun, kurtlarda 50.000 yıldan uzun süre önce var olduğunu aktarıyorlar; yani evcilleşme başlamadan çok uzun zaman önce…
Söz konusu mutasyon, NIH’te on yılı aşkın bir süredir aranıyormuş fakat şimdiye dek bulunamamış; ta ki genetikçi Elaine Ostrander’in laboratuvarında çalışan doktora sonrası araştırma görevlisi Jocelyn Plassais, genin arka tarafında bulunan dizilerde arama yapmayı ve diğer köpekgiller ile antik DNA’larda böyle bir mutasyon bulunup bulunmadığına bakmayı önerene kadar. Bu yaklaşımla beraber insülin benzeri büyüme faktörü 1 (IGF1) geninin, köpeklerdeki vücut boyutuyla ilişkili varyantlar taşıyan ters bir hali bulunmuş. “200 ırka baktık ve güzel bulgular elde ettik” diyor Ostrander.
Sonrasında Oxford Üniversitesinde çalışan evrimsel biyolog Greger Larson ve Ludwig Maximilian Üniversitesinde çalışan Laurent Franz ile işbirliği yapan araştırmacılar, IGF-1 geninin ilk ne zaman ortaya çıktığını görmek üzere antik kurt DNA’larını incelemişler. Bilim insanları, köpeklerin başlangıçta büyük olduklarını ve yaklaşık 20.000 yıl önce evcilleştirildikleri zaman ufaldıklarını düşünmüş. Fakat bu keşif, evrimsel açıdan yeni bir anlatı olasılığı sunuyor.
54.000 yıllık Sibirya kurdunun (Canis lupus campestris) DNA’sını inceleyen araştırma takımı, büyüme hormonu mutasyonunun burada da olduğunu görmüş. “Sanki doğa, ileride lazım olur diye on binlerce yıldır arka cebinde taşımıştı” diyor Ostrander.
Bulgular sadece köpekler ve kurtlarda değil, ayrıca kır kurtlarında, çakallarda, Afrika yaban köpeklerinde ve köpekgil şeklinde tarif edilen familyanın diğer üyelerinde de geçerlilik taşıyor. “Yeni bulgular, köpeklerin evcilleştirilmesi ve vücut boyutu hakkında çok fazla şeyi birbirine bağlıyor ve çok yeni olduğunu düşündüğümüz şeylerin aslında çok eski olduğunu gösteriyor” diyor Ostrander.
Kaynak: Cell Basın. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
