Montreal Üniversitesi Geriatri Entitüsünde çalışan Dr. Oury Monchi ve Montreal Üniversitesinde çalışan Dr. Ruben Martins’in yürüttüğü bir araştırmaya göre yaşlı insanların beyinleri, genç beyinlere kıyasla yavaş olmaktan ziyade daha bilge.
Dr. Monchi şöyle açıklıyor: “Eski beynin tecrübesi var ve vaktinden önce davranmakla bir şey kazanılmadığını biliyor. Halihazırda bilindiği üzere yaşlanmanın, bilişsel işlevde önemli bir kayıpla ilişkili olması gerekmiyor. Yaşlı yetişkinlerin beyinleri, belirli işlerde genç beyinlere çok yakın performans gösterebiliyor. Şimdiyse yaşın bilgelik getirdiğini ve beyin yaşlandıkça, kaynaklarını daha iyi bölüştürmeyi öğrendiğini gösteren nörobiyolojik kanıtlarımız var. Genel olarak çalışmamız, kaplumbağa ve tavşan masalının tamamen doğru olduğunu gösteriyor: Hızlı koşabilmek her zaman yarışı kazandırmıyor; kabiliyetlerinizi nasıl en iyi şekilde kullanacağınızı bilmeniz gerekiyor. Bu özdeyiş, yaşlanmanın belirleyici niteliklerinden biri.”
Çalışmanın esas hedefi, dil eşleştirme faaliyetlerinde planlama ve yürütmeyle ilişkili beyin bölgeleri ile güzergâhlarını keşfetmekmiş. Araştırmacılar özellikle, gerçekleştirilen bir faaliyetin kuralları egzersizin ortasında değiştiği zaman ne olduğunu öğrenmek istiyormuş. Bu test için katılımcılardan, kelimeleri farklı sözlük kurallarına göre (semantik sınıf [hayvan, nesne vb.], kafiye veya kelimenin başlangıcı gibi) eşleştirmeleri istenmiş. Eşleştirme kuralları, görev sırasında katılımcılar bilmeden birkaç kez değiştirilmiş. Örneğin kişi kelimelerin aynı semantik sınıfa düştüğünü anladıysa, kural değiştiriliyor ve katılımcının kelimeleri kafiyeye göre eşleştirmesi gerekiyormuş.
“İlginçtir; genç beyin, olumsuz pekiştirmeye yaşlı beyinden daha fazla tepki veriyordu. Genç katılımcılar bir hata yaptığında ve doğru cevaba ulaşmak için plan yapmaları ve yeni bir strateji yürütmeleri gerektiğinde, beyinlerinin çeşitli bölgeleri sonraki görev başlamadan bile önce harekete geçmişti. Fakat yaşlı katılımcılar bir hata yaptıklarını öğrendiklerinde, bu bölgeler yalnızca sonraki denemenin başlangıcında harekete geçmişti. Bu durum ise yaşla beraber, ayarlama yapmaya sadece kesin olarak gerektiğinde karar verdiğimizi gösteriyor. Sanki yaşlı beyin, genç beyne göre eleştiriye daha dayanıklı ve kendinden daha emin” diye belirtiyor Dr. Monchi.
Çalışma 2011 yılında Cerebral Cortex bülteninde yayımlandı.
Kaynak: Montreal Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
