Misk kokusu ve koltuk altı kokusuna dönük yeni keşfedilen koku reseptörlerinin gen varyasyonları, insanların koku duyusunun hassasiyetini gitgide kaybettiğini gösteren ve sayıları artan araştırmalara bir yenisini ekliyor. Çin Bilimler Akademisinde çalışan Sijia Wang ve Monell Kimyasal Duyular Merkezinde çalışan Joel Mainland, bu yeni bulguları beş gün önce PLOS Genetics bülteninde yayımlanan bir makalede okuyucularla buluşturuyor.
Herkes kokuları benzersiz biçimde algılıyor. Aynı koku, farklı burunlara hoş ya da çok yoğun gelebiliyor; hatta bazen tespit edilemeyebiliyor. Bilim insanları koku algısındaki bu farklılıkları bir kişinin genetiğiyle birleştirerek, çeşitli koku reseptörlerinin (almaç) rolünü keşfedebiliyorlar. Yeni çalışmada araştırmacılar, deneklerin 10 farklı kokuyu algılama şeklindeki genetik farklılıkları keşfetmek üzere 1.000 Han Çinlisinin genomunu taramış. Daha sonra aynı deneyi 364 kişilik farklı bir etnik grupta altı koku ile tekrarlayıp, elde edilen sonuçları doğrulamışlar. Araştırma takımı, iki yeni reseptör tespit etmiş. Bunlardan biri esanslarda kullanılan yapay misk kokusunu tespit ederken, diğeri de insanların koltuk altı kokusunda yer alan bir bileşeni algılıyor.
Yürütülen genetik analizlerde, koku reseptörleri genleri ile bilim insanlarının daha önce kayda geçirdiği belli kokular arasında da üç ilişki belirlenmiş. Önceden yürütülen bu çalışmalarda, çoğunlukla Avrupa kökenli katılımcılar yer almış. Doğu Asya ve farklı popülasyonlardan elde edilen yeni sonuçlar, kokuları tespit etme kabiliyetinin altında yatan genetik özelliklerin farklı arka planlardan gelen insanlarda durağan kaldığını akla getiriyor.
Çalışmanın yazarları şöyle ekliyor: “Genom çapında yürütülen ve koku algısıyla ilişkili yeni genetik varyantların tespit edildiği taramalar, primatlardaki koku reseptörü repertuarının zamanla gerilediğini söyleyen hipoteze destek sağlıyor.”
Kaynak: PLOS. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
