Tübingen Üniversitesinde çalışan Profesör Klaus Werner’in öncülüğünde çalışan bir grup araştırmacı, yanan helyumun yan ürünüyle kaplı yeni ve tuhaf bir yıldız keşfetmiş. Söz konusu yıldızların nadiren gerçekleşen bir birleşme olayıyla oluşmuş olması muhtemel. Yeni çalışmanın ilginç sonuçları, iki hafta önce Monthly Notices of the Royal Astronomical Society bülteninde yayımlandı.
Normal yıldızlar hidrojen ve helyumdan oluşan yüzeylere sahipken, Werner ve meslektaşlarının keşfettiği yıldızların yüzeyi ise karbon ve oksijenle kaplı; yani, yanan helyumun külleriyle. Bu maddelerin bir yıldız için ilginç bir bileşim olduğu düşünülüyor. Keşfedilen yeni yıldızların çekirdeklerinde hâlâ helyum yandığını gösteren sıcaklık ve yarıçaplara sahip olması ise durumu daha da ilginç bir hale getiriyor. Söz konusu özellik, genelde Werner ve meslektaşlarının yeni çalışmalarında gözlemlediklerinden daha evrimleşmiş yıldızlarda görülüyor.
Profesör Werner ile takımının çalışmasıyla beraber yayımlanan ve La Plata Üniversitesi ile Max Planck Astrofizik Enstitüsünde çalışan araştırmacıların eseri olan ikinci bir makale, bu yıldızların oluşumuna yönelik olası bir açıklama sunuyor. La Plata Astrofizik Enstitüsünde çalışan ve ikinci makalenin baş yazarı olan Dr. Miller Bertolami, “Alman meslektaşlarımızın keşfettiği bu yıldızların, iki beyaz cüce yıldız arasında gerçekleşen ve çok nadir görülen bir tür birleşme olayıyla meydana geldiğini düşünüyoruz” diyor. Nükleer yakıtları tükenen büyük boyutlu yıldızların kalıntıları olan beyaz cüceler, genelde çok küçük ve yoğun oluyor.
Yakın ikili yıldız sistemlerindeki beyaz cüceler arasında, kütleçekimsel dalga yayılımı sebebiyle yörünge küçülmesinden kaynaklı birleşme olaylarının yaşandığı biliniyor. “Beyaz cücelerin birleşmesi, genelde karbon ve oksijen yönünden zengin yıldızların oluşumuna yol açmıyor” diye açıklıyor Bertolami. “Fakat bizim düşüncemize göre çok özel kütleler ile oluşan ikili yıldız sistemlerinde; karbon ve oksijen yönünden zengin olan beyaz bir cüce yıldız bozularak helyum yönünden zengin bir yıldızın üzerine düşmüş ve söz konusu yıldızların oluşumuna yol açmış olabilir.”
Ancak günümüzde var olan hiçbir yıldızsal evrim modeli, yeni keşfedilen yıldızları tamamıyla açıklayamıyor. Araştırma takımının bu gibi birleşme olaylarının gerçekten de yaşanıp yaşanmadığını belirlemesi için daha gelişmiş modeller gerekiyor.
Kaynak: İngiltere Kraliyet Gökbilim Derneği. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
