PFAS adı verilen tehlikeli insan yapımı kimyasalların Dünya’daki su kaynaklarını iyice istila ettiğini ve yağmur suyunun bile bu yüzden güvenle içilemediğini söyleyen son raporlar sizi de umutsuzluğa sürüklediyse, bazı iyi haberlerimiz var.
Los Angeles – California Üniversitesi (UCLA) ve Northwestern Üniversitesinde çalışan kimyagerler, neredeyse yok edilemez bu “sonsuz kimyasalların” yaklaşık bir düzine çeşidini nispeten düşük sıcaklıklarda ve hiç zararlı yan ürünler olmadan ayrıştırmanın basit bir yöntemini geliştirmişler.
Dört gün önce Science bülteninde yayımlanan çalışmada araştırmacılar, yaygın ve ucuz çözücü ile ayıraçların sadece 80 ila 120 derece Celsius’a kadar ısıtılan suda PFAS’ların molekülerin bağlarını kopardığını göstermişler. UCLA’da çalışan araştırma profesörü ve makale eş yazarı Kendall Houk, bu bağların bilinen en kuvvetli bağlar arasında olduğunu ve sudaki söz konusu maddelerin molekülü yok edene kadar “ufak ufak kemiren” bir kimyasal tepkime başlattığını söylüyor.
Houk basit teknolojinin, nistepeten düşük sıcaklıkların ve zararlı ürünlerin olmayışının, suyun bir seferde ne kadar işlenebileceği bakımından hiçbir sınır olmadığı anlamına geldiğini ekliyor. Üstelik bu teknoloji sayesinde su arıtma tesisleri, nihayetinde içme suyundaki PFAS’ları daha kolay giderebilir.
Kısa adıyla PFAS olan perflorlu ve poliforlu alkil maddeler, 1940’lardan bu yana yapışmaz mutfak ürünlerinde, suya dayanıklı makyaj malzemelerinde, şampuanlarda, elektronik ürünlerde, gıda ambalajlarında ve çok sayıda diğer üründe kullanılan 12.000 civarı yapay kimyasaldan oluşan bir sınıfı temsil ediyor. Bu maddelerin karbon ve flor atomları arasında oluşturduğu bağları, doğadaki hiçbir şey koparamıyor.
Los Angeles – California Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
