Dev fırtınaları, kuvvetli rüzgarları, auroraları ve olağanüstü sıcaklık ile basınç şartlarıyla Jüpiter’de çok şey oluyor. Şimdiyse NASA’nın James Webb Uzay Teleskobu, gezegenin yeni görüntülerini yakaladı. Webb’in Jüpiter’e yönelik gözlemleri, Jüpiter’in iç hayatına dair çok daha fazla ipucu sunacak.
Berkeley – California Üniversitesinde çalışan gökbilim profesörü Imke de Pater, “Açıkçası bu kadar iyi olacağını beklememiştik” diyor. De Peter, Jüpiter’e dönük yürütülen ve Webb’in Erken Yayım Bilim Programı için gerçekleştirilen uluslararası bir işbirliğinin parçası olan bu gözlemlere, Paris Gözlemevinde çalışan Profesör Thierry Fouchet ile beraber öncülük etmiş. Webb, NASA ve ortakları ESA (Avrupa Uzay Ajansı) ile CSA’nın (Kanada Uzay Ajansı) öncülük ettiği uluslararası bir uzay görevi. “Jüpiter’deki detayları gezegenin halkalarıyla, küçük uydularıyla ve hatta galaksilerle tek görüntüde görebiliyor olmamız gerçekten hayret verici” diyor.
Bu iki görüntü, gözlemevinin gezegenin detaylarını gözler önüne seren üç özel kızılötesi filtreye sahip Yakın Kızılötesi Kamera’sından (NIRCam) geliyor. Kızılötesi insan gözüyle görülemediğinden, ışık görülebilir tayfın üzerine çıkarılmış. Genel olarak en uzun dalga boyları daha kırmızı ve en kısa dalga boyları da daha mavi görünüyor. Bilim insanları halktan birinden, Judy Schmidt’ten yardım alarak Webb’in verilerini görüntülere tercüme etmiş.
Webb’den alınan birkaç görüntünün birleştirilmesiyle oluşturulan Jüpiter’in bu yekpare görüntüsünde, auroralar gezegenin hem kuzey hem de güney kutuplarının üzerinde yüksek irtifalara ulaşıyor. Auroralar, daha kırmızı renkli görüntüler çıkaran ve ayrıca alttaki bulutlar ile üstteki puslardan yansıyan ışığı da vurgulayan bir filtrede parlıyor. Sarı ve yeşil renkler çıkaran farklı bir filtre ise kuzey ve güney kutuplarının etrafında dönen pusları gösteriyor. Mavi renkler çıkaran üçüncü bir filtre, daha derindeki ana bulutlardan birinden yansıyan ışığı gösteriyor.
Dünya’yı yutabilecek büyüklükteki meşhur fırtına Büyük Kırmızı Leke, bu görüntülerde diğer bulutlar gibi beyaz çıkmış çünkü fazla miktarda güneş ışığı yansıtıyorlar.
Webb’de güneş sistemi gözlemleri için disiplinlerarası bilim insanı ve AURA’da bilim başkan yardımcısı olan Heidi Hammel, “Burada parlaklık yüksek irtifayı gösteriyor; dolayısıyla Büyük Kırmızı Leke’de, ekvatoral bölgede olduğu gibi yüksek irtifalı puslar var” diyor. “Çok sayıdaki parlak beyaz ‘noktalar’ ve ‘çizgiler’, muhtemelen yoğunlaşmış taşınımlı fırtınaların çok yüksek irtifadaki bulut tepeleri.” Bunun aksine ekvatoral bölgenin kuzeyindeki koyu şeritler, az miktarda bulut örtüsüne sahip.
Yazar: Alise Fisher/NASA. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
