Bir inşaat projesinin sonucunda yapılan önemli keşif.
Bütün çocuk paleontologların hayalini gerçekleştiren bilim insanları, Porketiz’deki bir evin arka bahçesinde simgesel brachiosarurus cinsinin de içinde bulunduğu sauropod grubuna ait olduğu düşünülen iskelet kalıntılarına ulaşmış. 25 metre uzunluğundaki iskelet, Portekiz’in orta kesiminde yer alan Pombal şehrinde gün yüzüne çıkarılmış.
Keşfin yapıldığı evin sahibi, 2017 yılında arka bahçedeki bir inşaat çalışması sırasında bazı fosil kemik parçaları tespit etmiş. Ev sahibi, sonrasında bölgeyi araştırıp kazı başlatacak olan bir araştırma takımıyla temasa geçmiş. Alanda çalışan Portekizli ve İspanyol taşılbilimciler, bu yılın 1 ve 10 Ağustos tarihleri arasında şimdiye dek Avrupa’da keşfedilen en büyük sauropod dinozorun kalıntıları olabilecek fosillere ulaşmışlar.
Lizbon Üniversitesi Fen Bilimleri Fakültesinde çalışan doktora sonrası araştırma görevlisi Elisabete Malafaia, basın bülteninde şöyle aktarıyor: “Böyle bir hayvanı bırakın bu pozisyonda bulmayı, hayvanın bütün kaburgalarını bulmak bile ender rastlanan bir olay. Hayvanın esas anatomik duruşu muhafaza olmuş. Portekiz’in Üst Jura Dönemi’nde, özellikle sauropodlarda olmak üzere dinozor fosillerinde böyle bir korunma şekline pek rastlanmıyor.”
Sauropodlar dört ayak üzerinde duran uzun boyunlu, uzun kuyruklu ve hepçil dinozorlardı. Sauropodların en küçükleri yaklaşık 15 metreyken, en büyüklerinin boyları 30 metreye ve ağırlıkları da 77 tonun üzerine ulaşıyordu.
Araştırmacılar alandan, sauropod grubundan bir brachiosaurid dinozoruna ait olduğu düşünülen omurga ile kaburgaların da içinde bulunduğu bir dizi önemli eksenel iskelet parçası çıkarmış. Brachiosauridae grubu, yaklaşık 160 milyon yıl öncesinden 100 milyon yıl öncesine kadarki dönemi kapsayan Üst Jura Dönemi’nden Alt Jura Dönemi’ne dek yaşamış. Brachiosauridae’ler, çok gelişkin ön uzuvlarıyla belli oluyor. Bu gruptaki en fark edilir türlerden bazılarıysa Brachiosaurus altithorax, Giraffatitan brancai ve Lusotitan atalaiensis (Porkekiz’in batısında bulunmuş). 1993 tarihli Jurassic Park filminde yer alan meşhur taşılbilimci Alan Grant karakterinin, azimli paleobotanikçi Ellie Sattler karakterinin ve esprili kaos teorisyeni Ian Malcolm karakterinin ilk keşfettikleri dinozor da yaprak çiğneyen ve sürü halinde hareket eden bir brachiosarurus olmuştu.
Araştırma takımı, şimdi diğer çökelti bölgelerinde iskelete ait daha fazla parça olup olmadığını araştırıyor.
Malafaia şöyle ekliyor: “Monte Agudo paleontoloji alanındaki bu araştırma, Pombal bölgesinin Geç Jura omurgalılarına yönelik önemli bir fosil kaydı barındırdığını doğruluyor. Bölge, 145 milyon yıl kadar önce İberya Yarımadası’nda yaşamış kıta faunalarına dönük bilgiler bakımından yüksek öneme sahip büyük miktarda malzemenin keşfedilmesini sağladı.”
Yazar: Laura Baisas/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
