Indiana Üniversitesinde çalışan disiplinlerarası bir araştırma takımı, DNA’yı meydana getiren malzeme olan kromatinin hareketinin, insanlardaki hücre çekirdeğindeki DNA hasarının etkili şekilde onarılmasına yardımcı olabileceğini keşfetmiş. Proceedings of the National Academy of Sciences bülteninde yayımlanan bulgular, kanser teşhis ve tedavisinin iyileştirilmesine yol açabilir.
DNA hasarı, insan vücudunda doğal şekilde meydana gelen bir durum. Bu hasarın çoğu hücrenin kendisi tarafından onarılabiliyor. Fakat başarısız olan onarımlar kansere yol açabiliyor.
Indiana University – Indianapolis Purdue Üniversitesi (IUPUI) Fen Bilimleri Fakültesinde yardımcı fizik profesörü olarak çalışan Jing Lu, “Hücre çekirdeğindeki DNA statik değil ve sürekli hareket ediyor” diyor. “DNA’nın üst düzey bileşeni kromatinin bu hareketi, DNA onarımını etkilemede doğrudan bir role sahip. Maya üzerinde yürütülen önceki araştırmalar, DNA hasarının kromatin hareketini teşvik ettiğini ve yüksek kromatin hareketinin de DNA onarımına yardımcı olduğunu göstermiş. Fakat insan hücrelerinde bu ilişki daha karmaşık.”
Liu ve meslektaşları, DNA hasar bölgesindeki kromatinin DNA hasarından uzaktaki kromatinlerden daha hızlı hareket ettiğini keşfetmişler. Ayrıca hücre çekirdeğindeki kromatinin rastgele hareket etmediğini de bulmuşlar. DNA’nın kısa bir mesafede grup olarak hareket ettiği bu hareket, uyumlu biçimde gerçekleşiyor.
Araştırmacılar ayrıca DNA hasarının bu uyumu azaltarak, DNA’nın grup halindeki hareketini etkileyebileceğine dönük bulgulara da ulaşmışlar. Söz konusu bulgular, DNA hasar gördüğü zaman kromatik hareketinin sıkı kontrol altına girdiğini olduğunu gösteriyor. Bu durum, hasar gören DNA’nın zararlı temastan uzak tutulması ve DNA onarımının isabet ile verimliliğinin artırılması bakımından önem taşıyor.
“Bulgularımız, kromatin hareketinin DNA hasar yanıtında ve DNA onarımındaki temel rollerinden birini ortaya seriyor” diyor Liu. “Bulgular, insan hücrelerinde ve insanlardaki kanser başlangıcında DNA onarım mekanizmasını anlamaya yardımcı olabilir. Pratik olarak ise söz konusu bulguları, kansere müdahale etmek için kullanılan pek çok farklı ilacın ilaç tepkisine dönük birer ölçüt şeklinde kullanabiliriz. Farklı ilaçları test ederek, kromatin hareketinin DNA onarımını geliştirmek üzere değiştirilip değiştirilemediğini görebiliriz.”
Yazar: Amanda Chambliss/Indiana Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
