Yeni bilgiyi bilinçli şekilde akılda tutup manipüle etmeyi sağlayan kullanışlı kabiliyet işler hafıza, çaba gerektiriyor. İster bir dizi talimatı hatırlayalım, ister bu geceki menüde yer alan özel yemekleri; özellikle prefrontal kortekste bulunan katılımcı nöronların düşüncelerimize odaklanmak için eşgüdümlü şekilde çalışmaları gerekiyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Picower Öğrenme ve Hafıza Enstitüsünde çalışan araştırmacıların yeni çalışması, bu odaklanmanın nasıl ortaya çıktığını gösteriyor.
Scientific Reports bülteninde yayımlanan çalışmanın anahtar ölçüsü, nöronların faaliyetindeki değişkenlik. Bilim insanları düşük değişkenlik taşıyan faaliyetin, yapılan işe daha odaklanmış şekilde uyum sağlama anlamına geldiğini geniş ölçüde kabul ediyor. Bu değişkenlik üzerinde yapılan ölçümler, insanlar ve hayvanlar laboratuvardaki işler hafıza oyunları sırasında odaklandığı zaman değişkenliğin azaldığını göstermiş.
Makalenin baş yazarı Mikael Lundqvist ve eş kıdemli yazarı Earl K. Miller, 2016 ve 2018 yılları arasında yürütülen birkaç çalışmada yüzlerce nöronun doğrudan ölçümü ve yapılan titiz modellemelerle beraber prefrontal korteksteki gama frekans ritim faaliyetlerinin akılda tutulan bilginin nöral temsilini koordine ettiğini göstermiş. Bu bilgi temsili, tekil nöron popülasyonlarının eşgüdümlü faaliyet artışında ölçülebiliyor. Bu esnada beta frekans ritmi patlamaları, beynin bu bilgiyi manipüle ettiğini gösteriyor. Miller’in “İşler Hafıza 2.0” adını verdiği bu kuram, nöronların işler hafızadaki bilgiyi sürekli ve kalıcı faaliyetle sürdürdüğüne ilişkin uzun zamandır süregelen görüşe meydan okuyor. Nispeten az miktardaki nöronda yapılan ortalama ölçümlerden ortaya çıkmış bu eski modelin taraftarları, beyin faaliyetinin bilgisayara dayalı modellemesini kullanarak azalan değişkenliğin aralıklı ritmik faaliyet patlamalarından kaynaklanamayacağını iddia ediyor.
Fakat yeni çalışma, azalan değişkenliğin aslında ortaya çıktığını gösteriyor.
MIT Beyin ve Bilişsel Bilimler Bölümünde çalışan Profesör Miller, “Prefrontal korteksten kaydedilen gerçek nöral faaliyeti kullanarak, hayvanlar bir işe odaklandığında ritmik patlamaların değişkenliğinin azaldığını gösterdik” diyor.
Kaynak: MIT Picower Enstitüsü. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
