İsveç’te yaklaşık 20 km’lik bir yol, üzerinden geçen toplu taşıma sistemlerini ve hatta sürücülerin elektrikli araçlarını 2025 yılı kadar yakın bir zamanda şarj edebilir.
Seyir halindeki elektrikli araçları şarj edebilen bir otoyol, dünyanın en çevre dostu ülkelerinden birinde 2 yıl içerisinde hayata geçirilebilir. Amsterdam merkezli teknoloji sitesi The Next Web, İsveç’in en büyük iki şehri Stockholm ve Göteborg arasındaki Hallsberg ve Örebro ilçelerini birbirine bağlayan E20 otoyolunun yaklaşık 20 kilometrelik bir bölümünün elektrikli hale getirileceğini aktarıyor.
Ülkenin ulaşımdan sorumlu idaresi Trafikverket, elektrikli yol sistemi projesi için üç teknolojiden hangisinin uygun olacağına karar vermeye çalışıyor. Seçenekler arasında tepeden elektriksel alan, yerden elektriksel alan ve yerden manyetik alan ile akım iletme yöntemleri bulunuyor. Birinci formatta, tramvayların tepesinde bulunan geleneksel pantograf tasarımı kullanılıyor fakat bu yöntemden yüksek enerji hatlarına ulaşabilen büyük taşıtlar (toplu taşıma araçları gibi) yararlanabiliyor.
Diğer iki seçeneğin ise daha ufak araçları ve kişisel elektrikli araçları destekleyebileceği düşünülüyor. Yer tabanlı elektriksel alan formatında, enerji yol yüzeyinin altında veya üstünde bulunan özel hatlardan mekanik bir kol aracılığıyla aktarılacak. Manyetik alanlı şarj yönteminde ise hem yollara hem de taşıtlara iletken bobinlerin yerleştirilmesi gerekecek.
Bu fikirler kulağa her ne kadar fütüristik gelse de İsveç, ülkenin çeşitli bölgelerinde tüm bu yöntemleri başarıyla test etmiş durumda. İşin büyük bir bölümünü toplu taşıma seçenekleri oluştursa da, tasarımcılar 2018 kadar uzak bir tarihte bile küçük boyutlu ve özel taşıtları destekleyen sistemler geliştirmişler.
Elektrikli yol sistemlerinin kabiliyetlerinin genişletilmesi, pratikliğin ötesinde de büyük faydalar sağlayabilir. Gotenburg’daki Chalmers Teknoloji Üniversitesinde yürütülen yeni bir çalışmaya göre evde yapılan şarjın yanısıra yolda şarj sistemlerinin de giderek daha fazla kullanılması, elektrik kullanımının en yükseğe çıktığı dönemlerde şebekedeki elektrik talebini düşürebilir ve arabalardaki pil boyutunu yüzde 70 kadar fazla azaltabilir. Daha ufak piller demek, nadir toprak elementlerinin daha düşük miktarda kullanılması ve tüketiciler için daha ucuz, daha erişilebilir elektrikli araç seçenekleri anlamına geliyor.
Chalmers’ta çalışan enerji verimliliği araştırmacısı ve makale yazarı Prof. Sten Karlsson, “Sonuçta pek çok kişi arabalarını işten geldikten sonra ya da gece vakti şarj ediyor ve bu durum, elektrik şebekesine büyük yük bindiriyor” diyor. “Gün içinde daha eşit şarj yapılmasıyla, zirveye ulaşan enerji talebi önemli ölçüde azaltılabilir.”
Yollarının bir kısmını elektrikli hale getiren tek ülke İsveç değil. Elektrikli ulaşım endüstrisi sitesi Electrive’in belirttiği üzere benzer projeler İngiltere, Almanya, İtalya ve İsrail’de de yürütülüyor. ABD’de ise Norveçli ENRX firması, geçtiğimiz günlerde Florida eyaletinin Orlando şehri yakınındaki dört şeritli bir otoyolda 1,5 kilometrelik elektrikli şarj yolu prototipi kurmayı planladığını aktarmıştı.
Yazar: Andrew Paul/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
