18 Temmuz 2020 tarihinde meydana gelen bir dalış kazası, bir adamın C4 ve C5 omurlarında hasar meydana getirmiş, göğsünden aşağısında tümüyle hareket ve his kaybına neden olmuştu. Fakat Keith Thomas isimli bu kişi ilk defa yürütülen klinik bir deneye katıldıktan sadece aylar sonra, beynine yerleştirilen yapay zeka destekli mikroçip beyin implantları sayesinde ellerini yeniden hissedip hareket ettirmeye başladı. Dahası laboratuvar ortamının dışında, cihazlar kapatıldıktan sonra bile kol ve bilek hareketlerinde kalıcı iyileşmeler yaşadı.
Feinstein Enstitülerine bağlı Biyoelektronik Tıp Enstitüsünde çalışan ve teknolojinin geliştiricisi olan baş araştırmacı Profesör Chad Bouton, Temmuz ayında yapılan bir açıklamada şöyle aktarıyor: “Beyin, vücut ve omurilik ilk defa felçli bir insanda elektronik şekilde birbirine bağlanarak hareket ve his kalıcı olarak geri getirildi. Çalışmaya katılan denek kolunu veya elini hareket ettirmeyi düşündüğünde, omuriliğine ‘fazla yükleme’ yapıp beynini ve kaslarını uyararak bağlantıları yeniden oluşturmaya, duyusal geri bildirim sağlamaya ve iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı oluyoruz.”
Bouton’un New York’taki Northwell Sağlık kurumunda çalışan araştırma takımı, devrim niteliğinde olabilecek bu rehabilitasyonu kotarmak için ilk olarak fonksiyonel MRI’ler aracılığıyla birkaç ay boyunca Thomas’ın beyin haritasını çıkarmaya çalışmış. Nihayetinde ise kol hareketlerinden ve ellerinin dokunma hissinden sorumlu bölgelerin tam yerini belirlemişler. Sinir cerrahları, bu noktadan sonra (bir kısmı Thomas uyanıkken gerçekleştirilen) 15 saatlik bir ameliyat yürütüp, hareketi yeniden başlatmak üzere iki çipi doğru şekilde yerleştirmeye çalışmışlar. Dokunmayı ve parmaklarındaki duyuyu kontrol eden bölgeye ise üç çip daha yerleştirmişler.
Bu yoğun süreçte, Thomas’ın kafasının üstüne harici bağlantı kapıları da kurulmuş. Araştırmacıların bu cihazları bağladıkları yapay zeka programı, Thomas’ın beyin faaliyetinin fiziksel eylemler olarak yorumlanmasını sağlamış. Sistem, düşünce tabanlı terapi şeklinde biliniyor. Yapay zeka Thomas’ın zihninden girdi aldığında ise bunları, hareketi teşvik etmek için hem omurgasının hem de ön kol kaslarının üzerine konumlandırılan girişimsiz elektrotların aldığı sinyallere tercüme etmiş. Parmak uçlarının ve avuç içlerinin üzerine yerleştirilen ilave algılayıcılar ek olarak, beyninin hissetmeye atanmış bölgesine basınç ve dokunma verileri iletmiş.
Thomas, bu terapiden yalnızca dört ay sonra parmaklarında ve avuç içinde kız kardeşinin elini tutacak kadar duyuyu yeniden kazanırken, kollarını ise deneyden önceki gücünün iki katından fazla bir kuvvetle serbest şekilde hareket ettirmiş. Hatta araştırma takımı hayret verici bir duruma da şahit olmuş ve doğal şekilde iyileşme olduğunu da görmüş. Bilim insanları bu şekilde, Thomas’ın omurgasının gördüğü hasarın bir kısmının kullanılan mikroçip sistemiyle ya da bu sistem olmadan kalıcı şekilde iyileşebileceğini söylüyor.
Yeni teknolojinin doğuracağı sonuçların şimdiden son derece umut verici olduğunu söyleyen Northwell Sağlık takımı, bulguların beynin sinirsel güzergâhlarını tıbbi ilaçlar kullanılmadan yeniden biçimlendirmenin mümkün olduğunu gösterdiğini söylüyor. Thomas’a göre kaydettiği ilerleme, başlı başına hayatını değiştiren türden.
“Hayatta kalıp kalmayacağımı bilmediğim bir zaman vardı. Hatta açık söyleyeyim, bunu isteyip istemediğimi bile bilmediğim bir dönemdi bu. Şimdiyse birinin elimi tuttuğunu hissedebiliyorum. Bu karşı konulmaz bir his” demişti Thomas 28 Temmuz’da. “Gelecekte bu gelişmenin birisine benden daha fazla yardımı dokunacaksa, buna her şey değer.”
Yazar: Andrew Paul/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
