3 Şubat 2006’da kumandan Bill McArthur ve uçuş mühendisi Valery Tokarev bir uzay yürüşüne çıkmak için Uluslararası Uzay İstasyonu’ndan dışarı adımlarını attılar. NASA TV’den yapılan canlı yayında göründüğü kadarıyla solar panellerin arkasında bir adam çalışıyordu. Ardından uzaya sürüklenen bir beden görüntüsü yansıdı kameralara. Tokarev, soğukkanlı bir “Güle güle, Bay Smith.” ile, zincirlerinden kurtulan meslektaşına veda etti. Uzay boşluğunda süzülen figür bir insan gibi görünebilir, ama değildi. Belki de tüm zamanların en tüyler ürpertici uydusu olan Suitsat’tı.
Suitsat’ın hikayesi, Orlan uzay giysisinin hikayesi olmadan anlatılamaz.
Orlan, 1960’lardaki Sovyet L-3 Ay’a iniş programının bir ürünüydü. Programın amacı, ABD astronot göndermeden önce Ay’a bir kozmonot göndermek. Görevin bir bölümü de, kozmonotların uzay taşıtı dışı aktivite yaparak Ay’ın yörüngesinde dönen bir uydudan Ay’a iniş yapacak uzay aracına geçişinin sağlanmasıydı. Bunun için de özel bir uzay yürüyüşü kıyafeti gerekiyordu.
Bu Ay’a iniş görevine yönelik gelişmeler, gelecek görevlerde uzay taşıtı dışı aktivitelerin önemini vurgulamış oldu ve iki uzay giysisinin doğuşuna yol açtı. İlki hafif acil durum kurtarma giysisiydi. İkincisi, Orlan, daha ağır ve sofistike, yarı sert bir uzay taşıtı dışı aktivite giysisiydi. Orlan güvenilir, arkadan girilen bir uzay elbisesiydi ve 5 dakikada giyilip çıkarılabiliyordu. Ayrıca ayarlanarak farklı boy ve kilolardaki kozmonotlara olabiliyordu.
Orlan uzay giysisi, bu hikayede Orlan-D modeli, 20 Aralık 1977’de, bir uzay yürüyüşünde giyilen ilk uzay giysisi oldu. Ardından da Salyut ve Mir uzay istasyonlarında sıkça kullanılmaya devam etti. Yeni versiyonlarıysa Uluslararası Uzay İstasyonu’nda varlıklarını sürdürmeninn tadını çıkarıyor. 0,39 atm saf oksijen basınçlı, 108 kg ağırlığındaki giysi, bir astronota 7 saatlik uzay taşıtı dışı aktivite sunabiliyor.
Ancak her Orlan giysisi Uluslararası Uzay İstasyonu’nda saklanmak ve hizmet vermek üzere tasarlanıyor ve hepsinin 4 yıl hizmet verme ömrü var, bu da 12 uzay taşıtı dışı aktivite yapmalarını sağlıyor. Fakat giysi eskidiğinde işler karışıyor. Rus Soyuz iniş modülü bir Orlan giysisini Dünya’ya geri getiremiyor, bu yüzden de giysi uzayda kalıyor.
Düşünün, siz olsanız ömrünü tüketen ama Dünya’ya geri getiremediğiniz bir uzay giysisiyle ne yapardınız? Sergey Samburov, onu bir uyduya dönüştürmüş.
Samburov’un ekibi artık kullanılmayan bir Orlan uzay giysisini işlevsel bir uyduya dönüştürmeyi düşünmüş. Plan, giysiyi bol bırakıp uzaya salmak ve giysi Dünya’ya durumuyla ilgili sinyaller gönderirken dahili bataryasının tükenmesine izin vermek. Test birçok sorunun cevaplanmasına yönelik sonuçlar verebilir. Giysi, soğutma sistemleri kapalıyken aşırı ısınacak mı? Yörüngede yuvarlanırken düzgün yayın yapabilecek mi? Yaşam destek sistemleri kapalıyken bataryası daha uzun süre dayanacak mı? Boş bir uzay elbisesi için biraz garip deneyler gibi görünüyor. Tabii nihai amaç, gelecek nesil Orlan giysileri için veri toplanmasına yardımcı olmak.
Eski Orlan’ın üç bataryası, bir radyo vericisi ve sıcaklık ve batarya gücü ölçmeye yarayan sensörleri vardı. Şubat 2006’daki uzay taşıtı dışı aktivite sırasında, Ivan Ivanovich ya da Mr. Smith lakaplı Suitsat, Dünya’nın çevresinde dolaşması amacıyla istasyondan dışarı atıldı. Mühendisler, yayınladığı sinyaller üzerinden uydunun ilerleyişini takip ettiler.
Fakat test uzun sürmedi. Suitsat’ın bataryaları iki tur sonra bitti. Sinyal zayıfladı ve kayboldu. Suitsat, sonunda yörüngesi bozulana kadar Dünya’nın yörüngesinde dönmeye devam etti. 7 Eylül 2006’da, korkutucu uydu Güney Kutup Okyanusu’nun üstünde atmosferde yandı.
