Tüm köpeklerin neredeyse yarısı bir noktada kaka yemeye çalışıyor.
Bu makale aslen The Conversation‘da yer alıyor.
Minyatür sosis köpek Valeria Avustralya’nın Kanguru Adası’nın yabani doğasında yalnız başına 529 gün geçirmesinin ardından yakalandıktan sonra, uzmanlar köpeğin kısmen diğer hayvanların kakasını yiyerek hayatta kaldığını tahmin etmişlerdi.
Bu hayatta kalma taktiği dayanıklı sosis köpeğin hayatını kurtarmış olsa da; pek çok köpek sahibinin utandığı bir davranışı vurguluyor.
Bu tipteki “geri dönüştürme”, köpek arkadaşlarımızda şaşırtıcı derece yaygın görülüyor. Peki mama kaseleri dolu olanlar bile dahil köpekler neden böylesine tiksindirici bir alışkanlıktan keyif almayı seçiyor?
İşte bazı köpeklerin, daha teknik ifadeyle koprofaji olarak bilinen fekal bir ziyafete dayanamama sebebi.
Koprofaji nedir?
Koprofaji veya koprofagi, dışkı maddesi (kaka) yemenin bilimsel ifadesi. Bir dizi hayvan türünde görülen bir davranış bu.
Bütün köpeklerin hemen hemen yarısı bir aşamada kaka yemeye çalışıyor; ya kendilerinin ya da başka bir köpeğin veya diğer hayvanlarınkini. Araştırmalar dört köpekten birinin bunu düzenli bir alışkanlık haline dönüştürdüğünü akla getiriyor.
Tilkiler ve kurtlar gibi yabani kedigillerde anneler, inlerini temiz tutmak için yavrularının kakalarını yiyor ve yırtıcıları çekebilecek kokuları azaltıyorlar.
Taze dışkı yemenin, bağırsak parazitlerinin yayılma ihtimalini de azaltabildiği ve köpeklerimizin yabani emsallerine evrimsel bir fayda sunduğu düşünülüyor.
Modern köpekler hâlâ yavrularının kakalarını yaşamlarının ilk birkaç haftasında aktif bir şekilde temizliyor. Bu, yavru köpeklerin gözlemleyip öğrenebildiği bir davranış.
Besinle ilgili etmenler
Bize nahoş görünebilse de kaka, zor zamanlarda gıda kaynağı olarak kıymetli bileşenler sunan önemli besinler içeriyor.
Köpekler yiyeceklerinin dokusu, tadı ve kokusu bağlamında bizden farklı tercihlere sahip. Dolayısıyla onları cezbedebilecek şeyleri reddetmekte acele etmemeliyiz.
Tıbbi sebepler
Beslenme, bağırsak florası ve hastalıklar arasında koprofaji gibi davranışları etkileyebilecek olan bağlantılar ortaya çıkmaya devam ediyor. Bu aşamada, yaş veya beslenmeyle ilgili görünürde bir bağlantı yok gibi duruyor.
Köpeğinizin gizli bir atıştırmalık aramasında altta yatan sağlık sebepleri olabilir, dolayısıyla bundan veteriner hekiminize bahsedin ve örneğin köpeğinizin kedilerin kum kabına sık sık gittiği biliniyorsa bir sağlık kontrolü yaptırın.
Tuvalet eğitiminde cezalandırma, yapılacak yeterli şey ya da keşfedilecek alan sunmayan yaşam koşulları (köpek bakım tesisleri gibi) ve psikolojik sıkıntıların hepsi, köpeklerin kendi dışkılarını yemesiyle ilişkilendirilmiş.
İlişkilerde gerginlik
Köpeklerin herhangi bir tür kaka yediğini görünce verdiğimiz genel tepkiler iğrenmeden endişeye kadar değişiklik gösteriyor. En iyi durumda yüzümüzün yalanmasını pek istemememize sebep olurken, en kötü durumda insan- hayvan bağlarımızda gerçekten gerginlik yaratabiliyor.
İngiltere’de yürütülen bir çalışmada, köpeklerin yeni yuva bulduktan sonra kendi kakalarını yemesinin, köpekler barınağa döndüğü zaman ilk dört haftada sahiplendirilememenin ilk on sebebi arasında olduğu gösterilmiş.
Köpekler kaka yesin ya da yemesin, yalama yoluyla insanlara parazit ve bakteri geçirebilir. Bu durum, köpeğinizin uygun şekilde parazit kontrolünden geçmesini sağlamanın ve evde yaşayan herkesi yemek yemeden önce elleri yıkamak gibi iyi hijyen uygulamalarını takip etmeye yönlendirmenin hatırlatıcısı konumunda.
İmdat, köpeğim kaka yemeye devam ediyor
Valerie’nin hayatta kalma hikayesi koprofajinin olağanüstü durumlarda hayat kurtarabildiğini gösterse de; köpke arkadaşlarımızın çoğu vahşi doğada hayatta kalmanın zorluklarıyla karşı karşıya kalmıyor.
Neyse ki koprofaji çoğu zaman yönetilebilir bir şey.
Köpeklerimizin neden kaka yiyebildiğini anlamak (ister evrimsel dürtüye dayalı olsun, ister tıbbi durumlar ya da psikolojik tetikleyicilere); köpeklerin bu davranışını salt iğretiden ziyade tutkuyla ele almamıza yardımcı olabilir.
Köpeğiniz bunu sık sık yapıyorsa; düzenli egzersiz, insanlar ve diğer köpeklerle sosyal bağlantı, oyuncaklar ya da çiğneyecek güvenli şeyler yoluyla uygun uyarıcılar sunmak faydalı olabilir. Bazen altta yatan bir sağlık sorununu elemek için veterinere bir gezinti yapmak gerekebilir.
Tuvalet kazaları yüzünden azar işiten köpekler, daha fazla cezalandırılmaktan kaçınmak için delili yiyebilir ve yeni bir davranış problemi ortaya çıkabilir. Bunun yerine tuvaletini doğru yerde yaptığı için yavru köpeğinizi ya da köpeğinizi ödüllendirerek (ve onlara böyle yapmaları için sık sık fırsat vererek), tasvip edeceğiniz tuvalet rutinleri tesis edebilir ve koprofaji olasılığını azaltabilirsiniz.
Aynı şekilde, köpekler etrafta bulunan bir şeyi yiyemez. Bahçenizde, köpek parkında, kedilerin kum kabında ve diğer muhtemel konumlarda bulunan kakaları düzenli olarak kaldırmak, cazibeyi ortadan kaldıracak ve köpeğinizin başarıya ulaşmasına yardımcı olacaktır.
Valerie’nin bize öğrettiği bir şey varsa, o da köpeklerimizin en isyan ettirici gibi görünen alışkanlıklarının aslında anlamamız ve empati kurmamız gereken önemli adaptasyonlar olmasıdır; coşkulu bir destek veremesek bile.
Yazar: Mia Cobb/The Conversation. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
