Hastaları teşhis edebilen ve sağlık hizmetlerinde masrafları azaltabilecek güçlü bir yapay zeka geliştirmek isteyen teknoloji devi, bu doğrultuda Google’da çalışan önemli araştırmacılarından bazılarını bünyesine kattı.
Microsoft’un yapay zeka kolunun CEO’su Mustafa Süleyman, firmanın “tıbbi süperzekaya doğru önemli bir adım” attığını söylüyor. Teknoloji devi, yapay zekaya dayanan bu yeni ve güçlü aracının hastalıkları insan hekimlerden oluşan bir heyete göre dört kat daha doğru ve önemli ölçüde de düşük maliyetle teşhis edebildiğini söylüyor.
Yapılan deneyde, yapay zekanın insan doktorların yaptığı işleri taklit ederek rahatsızlığı olan bir hastaya doğru teşhis koyup koyamadığı test edilmiş.
Microsoft’ta çalışan araştırma takımı, New England Journal of Medicine bülteninden alınan 304 vaka çalışmasını kullanarak Ardışık Teşhis Kıstası adı verilen bir test oluşturmuş. Daha sonra ise bir dil modeli, tıpkı bir doktorun teşhise varırken yaptığı şekilde vakaları adım adım süreçlere ayırmış.
Araştırmacılar sonrasında MAI Teşhis Uzmanı (MAI-DxO) ismini taşıyan ve önde gelen birkaç yapay zeka modelinin kullanıldığı bir sistem inşa etmişler. Kullanılan modeller arasında OpenAI’ın GPT’si, Google’ın Gemini’ı, Anthropic’in Claude’u, Meta’nın Llama’sı ve xAI’ın Grok’u bulunan sistem, takriben birlikte çalışan birkaç insan uzmanı taklit ediyor.
Yapılan deneylerde MAI-DxO yüzde 80’lik bir isabet oranına ulaşarak insan doktorları geride bırakmış (bu oran doktorlarda yüzde 20 seviyesinde). Daha düşük maliyetli test ve işlemleri seçerek de masrafları yüzde 20 oranında azaltmış.
“Bizi tıbbi süperzekaya götürecek şey bu tanzim mekanizması; yani birkaç aracın tartışma zinciri şeklinde beraber çalışması” diyor Süleyman.
Şirket yapılan çalışmalara yardımcı olması amacıyla Google’ın yapay zeka bölümünde çalışan birkaç araştırmacıyı da bünyesine katmış. Bu durum, teknoloji endüstrisinde en iyi yapay zeka uzmanlığına yönelik şiddetlenen savaşın başka bir işareti.
Yapay zeka halihazırda ABD’nin sağlık hizmeti endüstrisinin bazı kısımlarında kullanılıyor. Örneğin radyologların taramaları yorumlamasına yardım ediyor. Çok modlu bu son yapay zeka modelleri ise daha genel teşhis araçları şeklinde davranma potansiyeli taşıyor. Sağlık hizmetlerinde yapay zeka kullanımı, özellikle de belli nüfus özelliklerine kaymış eğitim verilerinden kaynaklı önyargılar yönünden bazı problemleri de beraberinde getiriyor.
Microsoft bu teknolojiyi ticarete dönüştürmeye çalışıp çalışmayacağına henüz karar vermiş değil fakat anonimlik durumu üzerine konuşan aynı yönetici, şirketin teknolojiyi Bing ile bütünleştirerek, kullanıcıların rahatsızlıkları teşhis etmesine yardımcı olabileceğini söylüyor. Şirket, tıp uzmanlarının sağlık hizmetlerini iyileştirmesine ve hatta otomatikleştirmesine yardımcı olacak araçlar da geliştirebilir. “Önümüzdeki birkaç yıl içerisinde bu sistemlerin gerçek dünyadaki başarısını kanıtlayan çalışmalarımızın arttığını göreceksiniz” diyor Süleyman.
Proje, sayıları giderek artan ve yapay zeka modellerinin hastalığı nasıl teşhis edebileceğini gösteren araştırmaların en yenisi. Geçtiğimiz birkaç yıl içerisinde hem Microsoft hem de Google, geniş dil modellerinin tıp kayıtlarına erişim verilmesi halinde bir rahatsızlığı doğru şekilde teşhis edebildiğini gösteren makaleler yayımladı.
Microsoft’un yaptığı bu yeni araştırma, insan hekimlerin hastalığı teşhis etme şeklini daha doğru taklit etmesi bakımından önceki çalışmalardan ayrılıyor; yani belirtileri analiz ediyor, test yapılmasını istiyor ve bir tanıya varılana kadar analiz yürütüyor. Microsoft projeyle ilgili yayımladığı bir blog gönderisinde, birkaç öncü yapay modelini birleştirmesini “tıbbi süperzekaya giden bir yol” şeklinde tanımlıyor.
Proje ayrıca yapay zekanın, özellikle ABD’de büyük bir problem olan sağlık hizmetlerindeki masrafları düşürmeye yardımcı olabileceğini de akla getiriyor. Projede yer alan Microsoft’un başkan yardımcısı Dominic King, “Modelimiz hem teşhise ulaşmada hem de bu teşhise maliyet bakımından verimli şekilde ulaşmada inanılmaz derecede iyi işliyor” diyor.
Massachusetts Teknoloji Enstitüsünde çalışan ve tıbbi yapay zeka araçları yapan ön şirket Layer Health’ın eş kurucusu olan bilim insanı David Sontag, “Oldukça heyecan verici” diyor. Sontag bu araştırmanın sadece hekimlerin çalışma şeklini taklit etmesi bakımından değil, aynı zamanda muhtemel sorunları altta yatan metodolojiyle ele almada titizlik göstermesi bakımından da önem taşıdığını ifade ediyor. “Makaleyi güçlü yapan şey de bu” diyor.
Fakat Sontag, Microsoft’un bulgularına bir parça dikkatle yaklaşılması gerektiğini çünkü çalışmadaki doktorlardan, teşhislerinde başka bir araçtan yardım almamalarının istendiğini; bunun da gerçek hayattaki çalışma şekillerini yansıtmayabileceğini söylüyor. Bu yapay zeka sisteminin, uygulamada maliyetleri önemli derecede azaltıp azaltmayacağının ilerleyen zamanlarda görüleceğini ekliyor sözlerine bilim insanı. Çalışmada yer alan doktorlar, bir hastanın bir prosedüre karşı toleransı veya belli bir tıbbi cihazın erişilebilirliği gibi yapay zekanın hesaba katamadığı unsurları hesaba katmış olabilir.
Scripps Araştırma Enstitüsünde çalışan bilim insanı Eric Topol, “Etkileyici bir rapor çünkü teşhis yönünden yüksek derecede karmaşık vakalar ele alınmış” diyor ve yapay zekanın teoride tıbbi hizmetlerin maliyetini azaltabileceğini göstermenin yeni bir durum olduğunu ekliyor.
Hem Topol hem de Sontag’a göre genel kullanım öncesinde Microsoft’un geliştirdiği sistemin potansiyelini doğrulamanın bir sonraki adımı, sistemin sonuçlarının gerçek hastalara tedavi uygulayan gerçek doktorların sonuçlarıyla karşılaştırıldığı klinik bir deneyde aracın ne kadar etkili olduğunu göstermek. “Sonrasında çok titiz bir maliyet değerlendirmesine ulaşabilirsiniz” diyor Sontag.
Yazar: Will Knight/Wired. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
