Bu pilot programda mantarlar kötü kokuları bertaraf ediyor.
Kaç kez tuvalete gitmeniz gerektiğinde portatif bir tuvaletle karşılaştınız? Birdenbire aslında o kadar da kötü durumda olmadığınızı fark etmişsinizdir. Sizi suçlamıyoruz; portatif tuvaletler kötü görünüyor, berbat kokuyor ve toksik atık üretiyorlar.
Şimdiyse Kanada’daki British Columbia Üniversitesinde (UBC) çalışan araştırmacılar bu duruma karşı bir çözüm geliştirmişler. MycoToilet ile tanışın: Dünyanın mantar ile çalışan ilk susuz tuvaleti. Tuvalet miselya (mantarların kök ağı) kullanarak insan atıklarını komposta dönüştürüyor, tekerlekli sandalye ile kullanılabiliyor ve yılda sadece dört defa bakım gerektiriyor. Araştırma takımı, MycoToilet’in parklarda, uzak yerleşim alanlarında ve gelişmekte olan bölgelerde büyük potansiyel taşıdığını düşünüyor.
Projenin lideri olan ve UBC Mimarlık Fakültesi Peyzaj Mimarlığı bölümünde çalışan araştırmacı Joseph Dahmen, “Herkesin bildiği günlük bir rutini, ekolojik döngülerle olan bağlantımızı hatırlatan hoş bir deneyime dönüştürmek istedik” diyor bir açıklamada. “Kompost tuvaletler sık sık olumsuz çağrışımlar barındırıyor. Biz de temiz, rahat ve kullanımı kolay bir sistem oluşturmak istedik.”
Yapı, sedirden yapılmış çürümeye dayanıklı antimikrobiyal bir dış kısımla donatılmış ahşap panellerden, yeşil bir çatıdan ve hava akımı için düşük enerjili bir pervaneden oluşuyor. Katı atık, bir sistem yardımıyla sıvı atıktan ayrılıyor ve katı maddeler miselyumla kaplı bir bölüme yönlendiriliyor. Bu bölümün içerisinde mikroplar katı atığı komposta çeviriyor ve mantarlar da kötü kokuları emiyor.
UBC’de çalışan mikrobiyal ekolog Steven Hallam, “Mantarlar, insan ve hayvan atıklarının da içinde bulunduğu biyokütleyi ayrıştırmada çok iyiler” diyor. “Maddeleri daha basit bileşenlere dönüştüren enzimler üretirken, çürümeyi hızlandıran mikrobiyal topluluklara da destek oluyorlar. Hiçbir ilave su, elektrik veya kimyasal gerekmiyor.” Açıklamaya göre araştırmada, miselyum kaplamaların kokulu bileşenlerin %90’dan fazlasını yok ettiği belirtiliyor.
MycoToilet, 26 Eylül’de UBC Botanik Bahçesi’nde altı haftalık bir pilot çalışma olarak başlatılmış. Araştırmacılar, mikropların mantarlar varken earobik (oksijenli) kompostlanmayı iyileştirip bizi anaerobik (oksijensiz) kompostlanmayla ilişkili kokulardan nasıl kurtardığını gözlemleyecek.
Araştırmacılar MycoToilet’in tam kapasitede çalıştığında yılda yaklaşık 600 litre toprak gübresi ve 2000 litre sıvı gübre üreteceğini tahmin ediyor. İki şekilde de kazanç sağlayacak olan bu durum, atıkların zararlı olabilen kimyasal gübre kullanımını azaltabilecek bir çözeltiye dönüşmesini sağlayacak.
Yazar: Margherita Bassi/Popular Science. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
