Her yıl dünyanın her tarafında sözlüklere yeni kelimeler eklenirken bazılar da uçup gidiyor. Son araştırma ise dillerin kelime kazanma ve kaybetme oranlarını inceledi. Görülen o ki, biyolojik evrim gibi dillerin evriminin hızı da popülasyon büyüklüğüne göre değişiklik gösteriyor.
Avusturalya Ulusal Üniversitesi’nden bir grup dil bilimci ve evrimsel biyolog bir araya gelerek dillerin evrimi ile popülasyon büyüklüğü arasında bir bağ olup olmadığını öğrenmek için 20 farklı Polinezya dilini karşılaştırdı. Polinezya dilleri bu araştırma için biçilmiş kaftan çünkü bu diller göreceli olarak yeni; Polinezya, göreceli olarak, insanlık tarihindeki yerini yeni almış durumda. Diller çevredeki adalarda hızlıca çeşitleniyor ayrıca bu diller arasındaki ilişki üzerinde de daha önce çalışıldı. Bu sayede bilim insanları farklı popülasyon büyüklüklerine sahip dilleri karşılaştırabiliyor ve diller arasındaki kelime farklılıklarını görebiliyorlar.
Grup ortak ataya sahip dilleri çiftler şeklinde karşılaştırdı. Bunlara kardeş diller deniyor. Araştırma ekibi, kardeş dillerin farklı popülasyon büyüklüklerinde ne kadar değiştiğine bakarak büyük popülasyona sahip dillerin sözlüklerine, küçüklere nazaran daha kolay kelime girdiğini buldu. Aynı zamanda, küçük popülasyonlar kelime kaybetmeye büyük popülasyonlara nazaran daha yatkın ve kelimeleri daha hızlı kaybediyorlar. Bu değişimler, bilim insanlarının “sadece şans” beklentisinin gereği olan değişme sıklığından daha sık gerçekleşiyor.
Bu sonuçlar biyolojik evrim ile örtüşüyor; küçük popülasyonlar genetik çeşitliği kaybetmeye daha yatkınken, büyük popülasyonlar farklılığa sebep olacak mutasyonların oluşmasına daha fazla olanak sağlıyor.
Bulgular ekip için sadece ilk basamak: “Diğer dil gruplarını karşılaştırmadan, bu özelliğin her dil grubu için var olduğundan ya da sadece Polinezya dil gruplarına mı özgün olduğundan emin olamayız” diyor Popular Science’a makalenin yazarlarından biri olan Biyolog Lindell Bromham.
