Berkeley – California Üniversitesi’nde (UC Berkeley) çalışan bilim insanları 15 yıldan uzun süren araştırmalardan sonra, Almanya’daki Max Planck Enstitüsü Zeki Sistemler Bölümü’nde çalışan bilim insanları ise yakın zamanda, gekoların ağaçlar arasında süzülürken kuyruklarını kullanarak havada manevra yaptıklarını ve bu sayede düşerken kendilerini düzelttiklerini, bir ağaca tutunamadıkları zaman düşmekten kaçındıklarını ve hatta sanki su üzerinde yürüyormuş gibi kendilerini bir su birikintisinin yüzeyinde ittirdiklerini göstermişler.
Bu yöntemlerin pek çoğu, geko benzeri kıvrak robotlarda uygulanmış.
Fakat UC Berkeley’de bütüncül biyoloji profesörü olan Robert Full ve Max Planck Araştırma Fakültesi Zeki Sistemler Bölümü’nde fakülte üyesi olan Ardian Jusufi ile UC Berkeley’deki eski bir doktora öğrencisi, yapılan yeni bir keşif karşısında donup kalmışlar: Gekolar, bir ağaca doğru balıklama atladıkları zaman da kendilerini toparlamak için kuyruklarını kullanıyorlar.
Ansızın gerçekleşen bu çarpışmalar, gekoların tercih ettiği bir konma biçimi değil. Fakat Jusufi, Singapur’daki bir yağmur ormanında geçirdiği birkaç saha sezonu boyunca, gekoların gerçekleştirdiği 37 süzülmede bu gibi pek çok sert konuş belgelemiş. Yüksek hızlı video kameralar kullanan Jusufi, süzülmelerin yörüngesini ve irkiten inişleri kayıt altına almış. Bilim insanı, gekoların hızının saniyede 6 metre veya saatte 21 kilometre olduğunu belirlemiş; vücut uzunluğuna göre hesaplanırsa, saniye başına yaklaşık 120 geko kadar.
“Yağmur ormanındaki gekoları yüksekten gözlemlemek, aydınlatıcı bir tecrübe olmuştu. Kalkıştan önce kafalarını aşağı yukarı ve sağa sola hareket ettirerek, zıplama öncesinde iniş hedefine bakıyorlar; sanki bunu yolculuk mesafesini tahmin etmek için yapıyorlar” diyor Jusufi.
Videoların gösterdiğine göre bu geko (bayağı Asya yassı kuyruklu ev gekosu, Hemidactylus platyurus) bir ağaçla kafa kafaya çarpıştığında, pençeli ve yastıklı parmaklarıyla ağacın gövdesini kavrıyor. Bu sayede kafası ve omuzları geri teperken, kuyruğunu ağaç gövdesine doğru bastırarak kendini yere düşmekten ve belki de birinin akşam yemeği olmaktan koruyor.
Yazar: Robert Sanders/Berkeley – California Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
