Belirli ağız antiseptikleri ve ağız bakım suları, Penn State Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan bir araştırmaya göre insanlardaki koronavirüsleri etkisiz hale getirebilir. Araştırmanın sonuçları, bu ürünlerden bazılarının ağızdaki virüs yükünü veya virüs miktarını azaltmada kullanışlı olabileceğini ve COVID-19’a sebep olan koronavirüs SARS-CoV-2’nin yayılışını azaltmaya yardım edebileceğini gösteriyor.
Mikrobiyoloji, bağışıklık, gebelik ve kadın hastalıkları uzmanı profesörü Craig Meyers’in önderliğindeki hekim ve bilim insanları, bir laboratuvar ortamında bazı ağız ve burun-yutak gargara sularını test etmiş ve bunların; SARS-CoV-2’ye benzer yapıda olan insan koronavirüslerini etkisiz hale getirme kabiliyetlerini ölçmüşler. Değerlendirmeye alınan ürünler arasında %1’lik bir bebek şampuanı çözeltisi, bir burun yıkama kiti, peroksitli boğaz ağrısı gargaraları ve ağız bakım suları varmış.
Araştırmacılar, birkaç burun ve ağız çalkalama suyunun insanlardaki koronavirüsü kuvvetli bir şekilde etkisiz hale getirebildiğini bulmuşlar. Bu sonuç, söz konusu ürünlerin, COVID-19 testi pozitif çıkan insanların yaydığı virüs miktarını azaltma potansiyeli taşıyabileceğini akla getiriyor.
“Bir aşının geliştirilmesini beklerken, bulaşma miktarını azaltacak yöntemlere ihtiyaç var” diyor Meyers. “Test ettiğimiz ürünler kolayca bulunabilen türden ve halihazırda da insanların günlük rutinlerinin bir parçası.”
Meyers ile meslektaşları bir test hazırlayıp, virüsün burun ve ağız boşluklarında gargara suyu ve ağız bakım sularıyla girdiği etkileşimleri taklit etmişler. Burun ve ağız boşlukları, insanlarda görülen koronavirüslerin giriş yaptığı ve bulaştığı önemli noktalar niteliğinde. Araştırmacılar insanlarda görülen, kolay bulunan ve SARS-CoV-2’ye genetik yönden benzeyen bir koronavirüs soyunun yer aldığı çözeltilere bebek şampuanları, çeşitli peroksitli antiseptik gargara çözeltileri ve çeşitli markalarda ağız bakım suları uygulamışlar. Çözeltilerin virüs ile 30 saniye, bir dakika ve iki dakika boyunca etkileşime girmesini sağlamış; sonrasında ise çözeltileri sulandırarak virüsün daha fazla etkisiz hale gelmesini önlemişler. Meyers’e göre test edilen insan koronavirüsünün ve SARS-CoV-2’nin dış kılıfları, genetik olarak birbirine benziyor. Bu yüzden araştırmacılar, benzer miktarda SARS-CoV-2’nin de bu çözeltiye maruz kaldığı zaman etkisiz hale gelebileceğini düşünüyorlar.
Araştırmacılar ne kadar virüsün etkisiz hale geldiğini ölçmek için, seyreltilen çözeltileri kültür ortamında yetiştirilen insan hücreleriyle temas ettirmişler. Virüs çözeltisine maruz kaldıktan birkaç gün sonra, ne kadar hücrenin canlı kaldığını saymışlar ve bu rakamları kullanarak, test edilen ağız bakım suyu veya gargara suyuna maruz kalmanın sonucunda etkisiz hale gelen insan koronavirüsü miktarını hesaplamışlar. Sonuçlar, Journal of Medical Virology bülteninde yayımlandı.
Baş boyun doktorlarının sinüsleri yıkamak için sıklıkla kullandığı %1’lik bebek şampuanı çözeltisi, iki dakikalık bir temas süresi sonrasında insan koronavirüsünün %99,9’undan fazlasını etkisiz hale getirmiş. Çeşitli ağız bakım suları ve gargara ürünlerine de etkili sonuç alınmış. Ürünlerin çoğu, sadece 30 saniyelik temas sonrası virüsün %99,9’undan fazlasını etkisiz hale getirmiş. Bazılarında ise bu oran %99,99 çıkmış.
Meyers’a göre ağız bakım sularıyla elde edilen bu sonuçlar umut verici olmalarının yanında, belli tip gargara çözeltilerinin benzer deney koşulları altında SARS-CoV-2 virüsünü etkisiz hale getirebileceğini gösteren bir çalışmanın sonuçlarına da yenilerini ekliyor. Araştırmacılar çözeltileri daha uzun temas sürelerinde değerlendirmeye ek olarak, diğer çalışmada değerlendirilmeyen reçetesiz ürünleri ve burun çözeltilerini de incelemişler. Araştırmacılara göre bir sonraki adım, ağız bakım suları gibi ürünlerin pozitif vakalardaki virüs yükünü etkili şekilde azaltıp azaltamayacağını görmek olacak.
Penn State Kanser Enstitüsü’nde araştırmacı olan Meyers, “COVID-19 testi pozitif çıkan ve karantina için eve dönen insanlar, virüsü evdeki diğer insanlara bulaştırabilir” diyor. “Diş hekimleri ve diğer sağlık çalışanlarının yer aldığı belirli meslekler, virüse maruz kalma bakımından sürekli tehlike altında. Bu ürünlerin, COVID testi pozitif çıkan hastaların veya yüksek riskli meslekleri olan kişilerin konuşur, öksürür ya da hapşırırken yayabilecekleri virüs miktarını azaltıp azaltmadığını belirlemek üzere daha fazla klinik deney gerekiyor. Bu çözeltilerin kullanımı, virüs bulaşını %50 oranında azaltsa bile büyük bir etki meydana gelir.”
Gelecekteki yapılacak çalışmalarda, insan koronavirüslerini etkisiz hale getiren ürünler araştırılmaya devam edilebilir ve test edilen çözeltilerdeki hangi bileşenlerin, virüsü etkisiz hale getirdiği incelenebilir.
Pennsylvania State Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
