Dün Physical Review D bülteninde yayımlanan yeni bir çalışmaya göre kuramsal parçacık aksiyonun bulunması, Büyük Patlama’dan bir saniye sonra evrende neler olduğunu ilk defa keşfetmek anlamına gelebilir.
Günümüzde, evrenin geçmişine bakarken ne kadar geriye gidebiliyoruz? Elektromanyetik tayfta yer alan ve CMB olarak da bilinen Kozmik Mikrodalga Arkaplan Işıması‘na yönelik gözlemler, evrenin proton ve elektronların birleşmesiyle nötr hidrojen meydana getirecek denli soğuduğu 14 milyar yıl kadar öncesini görmemizi sağlıyor. CMB, evrenin evrimi hakkında haddinden fazla şey öğretti. Fakat Büyük Patlama’dan 400.000 yıl sonra yayılan CMB’deki fotonlar, evrenin bu dönemden önceki geçmişi hakkında bilgi toplamayı son derece güç hale getiriyor.
Fizik profesörü Hitoşi Murayama ile araştırma görevlileri fizikçi Jeff Dror ve Nicholas Rodd, bu konuda bir pencere açmak için fotonların ötesine; evrenin tarihinin ilk saniyesinde yayılmış olabileceği düşünülen ve aksiyon olarak bilinen kuramsal parçacık diyarına bakmışlar.
Üçlü takım makalede, CMB’nin aksiyon bir benzerini arama olasılığı bulunduğunu ileri sürüyor. Araştırmacılar bu yapıya Kozmik aksiyon Arkaplan Işıması veya CaB adını vermiş.
Her ne kadar kuramsal olsa da, aksiyonun evrenimizde var olabileceğinden şüphelenmek için birçok sebep bulunuyor.
Bunlardan biri de aksiyonların, kuantum kütleçekime yönelik günümüzün en büyük umutlarından biri olan sicim kuramında genel bir tahmin teşkil etmesi. Bir aksiyonun mevcudiyeti, uzun süredir devam eden “Neden nötronun iki kutuplu elektrik momentini ölçemedik?” sorusunu çözüme kavuşturmaya yardımcı olabilir. Söz konusu problem, daha çok resmi adıyla “Kuvvetli CP Problemi” şeklinde biliniyor. Aksiyonlar, yakın zaman önce de karanlık madde için umut vadeden bir aday halini aldı. Bunun sonucunda araştırmacılar, hızla aksiyon karanlık madde aramaya başladı.
Kavli Enstitüsü Evren Fiziği ve Matematiği Bölümü. Ç: O.
