Case Western Reserve Üniversitesi’nde çalışan ve prionlar üzerinde araştırma yapan bilim insanları, insan prionlarındaki bazı yüzey özelliklerinin, prionların beyinde çoğalmasından sorumlu olabileceğini ilk defa ortaya çıkarmışlar. Yanlış katlanan proteinler olan prionlar, ölümcül ve tedavi edilemez hastalıklara yol açabiliyor.
Araştırmanın temel hedefi, insanlardaki prion hastalığını durdurmada bir strateji tasarlayıp en sonunda Alzheimer ve diğer nörodejeneratif hastalıklarda çalışmak üzere yeni yaklaşımlar tercüme etmek.
Bilim insanları, Alzheimer hastalığının tam sebebini henüz keşfetmiş değil. Fakat protein sorunlarının, hastalığın ortaya çıkışı ve ilerleyişinde rol oynadığı çoğunlukla kabul ediliyor. Alzheimer hastalığı, sadece ABD’de 6 milyondan fazla kişiyi etkiliyor ve ABD Alzheimer Birliği, hastaların sağlık masrafının bu sene 355 milyar doları bulacağını tahmin ediyor.
Prionlar ilk olarak 1980’li yılların sonlarında, kendilerini canlı hücrelerin içinde nükleik asit olmadan çoğaltabilen ve protein içeren biyolojik unsurlar şeklinde tanımlanmış. Tıbbi şekilde bulaşan insan prion hastalıklarının halk sağlığı üzerindeki etkisi (ve “deli dana hastalığı” prionlarının hayvanlardaki bulaşı), kendi kendini çoğaltan protein adlı yeni bilimsel kavramın gelişimini önemli ölçüde hızlandırmış.
İnsan prionları, beyinde bulunan normal komşu proteinlere bağlanabiliyor ve bu proteinlerde mikroskobik deliklere sebep oluyor. Esas itibarıyla beyinleri sünger benzeri yapılara dönüştürerek, demans ve ölüme yol açıyorlar. Bu keşifler, insanlardaki diğer nörodejeneratif bozuklukların oluşumu ve yayılımında prion benzeri mekanizmaların pay sahibi olup olmayabileceğine yönelik bilimsel tartışmalara yol açmış.
Bulgular PLOS Pathogens bülteninde yayımlandı.
Case Western Reserve Üniversitesi. Ç: O.
