Arıların Doğada Alet Kullandığı İlk Defa Görüldü… Asya bal arısı (Apis cerana) sadece çiçek aramıyor. Bu arılar, bazı bölgelerde kaka da arıyorlar.
Vietnam’daki arı kovanları üzerinde yapılan yeni bir çalışmaya göre işçi arılar, katil eşek arısının yakın akrabası olan bir dev eşek arısı türünün (Vespa soror) tehdidi karşısında hızla gidip taze hayvan dışkısı topluyor ve bunları, kovanlarının giriş bölümünün etrafına dikkatli şekilde sürüyorlar.
Bu gübreleme faaliyetinin koloniyi nasıl koruduğu hâlâ belli değil. Fakat bu faaliyetin sahada, keşfe çıkmış eşek arılarının kovanı çiğneyip geçerek kitlesel bir katliama sebep olmasını önlediği görülüyor.
“A. cerana‘nın hayvan dışkıları aradığını; çünkü dışkının, bu ölümcül avcıyı kovan girişlerinden uzak tutan nitelikleri olduğunu öne sürüyoruz. Bal arılarında gözlenen alet kullanımına yönelik ilk raporu ve arıların, bitkilerden elde edilmeyen katı maddeleri aradığını gösteren ilk kanıtı sunuyoruz” diye yazıyor araştırmacılar.
Bilim insanları, bal arılarının laboratuvar ortamında alet kullanmayı öğrenebildiklerini birkaç yıldır biliyordu. Fakat böylesi beceriler, doğal bir ortamda bitki dışı maddeyle hiç gözlenmemişti.
Bal arılarının kovanlarını (nektar, polen ve bitki reçinesi dahil) bitkilerden malzeme toplayıp yaptıkları doğru olsa da, bu teknik açıdan alet kullanımı olarak düşünülmüyor (fakat bazı bilim insanları, böyle keyfî bir ayrım olmasına karşı çıkıyor).
Geleneksel olarak bir aletin tanımı, bir nesnenin harici biçimde bulunmasını ve bu nesnenin, ona amaç vermek suretiyle bir şekilde değiştirilmesini gerektiriyor. Yeni düzenlenen bu malzemeyi kullanan hayvanın, daha sonra nesneyi yönlendirerek en etkili hale sokması gerekiyor.
‘Dışkı saptamak’ veya kovanlara gübre bulaştırmak, bu şartların dördünü de sağlıyor ve arıların doğada araç kullandığını gösteren ilk belirgin örnek niteliğini taşıyor.
Çalışmanın yazarları bunun, korkunç bir düşmana karşı Asya bal arılarının “halihazırda gelişmiş savunma portföyünde” yer alan kayda değer bir silah olduğunu söylüyor.
Carly Cassella/ScienceAlert. Ç: O.
