Curtin Üniversitesi öncülüğünde yürütülen bir çalışmada, milyonlarca yıl önce Ay’da gerçekleşen çarpışmaların, dinozorları yok eden gibi Dünya’da gerçekleşen en büyük meteroit çarpışmalarından bazılarıyla eksiksiz biçimde örtüştüğü bulunmuş.
Çalışmada ayrıca Dünya’da gerçekleşen büyük çarpışma olaylarının bağımsız olaylar olmadığı, bu olaylara daha ufak boyutlu bir dizi çarpışmanın da eşlik ettiği keşfedilmiş. Bulgular, Dünya’ya yaklaşan ve yıkıcı etkiler doğurabilecek asteroitlerin olasılığı da dahil olmak üzere iç güneş sistemindeki asteroit dinamiklerine ışık tutuyor.
Uluslararası araştırma takımı yeni çalışmasında, Çin Ulusal Uzay Ajansının Chang’e-5 Ay görevi kapsamında Aralık 2020’de Dünya’ya getirilen Ay toprağında bulunan ve yaşları iki milyara kadar çıkan mikroskobik cam boncukları incelemiş. Bu cam boncuklar, meteorit çarpışmalarının ısı ve basıncıyla oluşmuş. Dolayısıyla boncukların yaş dağılımlarının, çarpışmaların zamanını göstermesi ve bombardımanlara yönelik bir tarih cetvelini ortaya çıkarması gerekiyor.
Curtin Üniversitesi Dünya ve Gezegen Bilimleri Fakültesinde yer alan Uzay Bilimi ve Teknolojileri Merkezinde (SSTC) çalışan makale baş yazarı Profesör Alexander Nemçin’e göre bulgular, Ay’a çarpan asteroitlerin zamanlama ve sıklığının Dünya’dakini yansıtıyor olabileceğini gösteriyor. Dolayısıyla bulgular, kendi gezegenimizin evrimsel tarihi hakkında daha fazla bilgi sunuyor.
“Geniş yelpazeli mikroskobik analitik yöntemleri, sayısal modellemeyi ve jeolojik tetkikleri birleştirerek, Ay’dan alınan bu mikroskobik cam bomcukların nasıl ve ne zaman oluştuğunu belirlemeye çalıştık” diyor Profesör Nemçin.
“Ay’daki cam boncukların bazı yaş gruplarının, dinozorların yok oluş olayından sorumlu olan Chicxulub çarpışma krateri de dahil olmak üzere en büyük karasal çarpışma krateri olaylarından bazılarının yaşlarıyla kesin bir örtüşme gösterdiğini keşfettik.
“Çalışmada ayrıca 66 milyon yıl önceki Chicxulub krateri gibi Dünya’da gerçekleşen büyük çarpışma olaylarına bir dizi ufak çaplı çarpışmanın da eşlik etmiş olabileceğini bulduk. Eğer bu doğruysa, Ay’daki çarpışmaların yaş sıklığı dağılımları Dünya ve iç güneş sistemindeki çarpışmalar hakkında değerli bilgiler sağlayabilir.
Bulgular Science Advances bülteninde yayımlandı.
Kaynak: Curtin Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
