Norveç’teki Bergen Üniversitesinde çalışan Lars Fadnes ve meslektaşlarının üç gün önce PLOS Medicine bülteninde yayımlanan yeni çalışmasına göre ABD’de yaşayan genç bir yetişkin, Batı tarzı beslenme şeklini bırakıp daha sağlıklı beslenirse yaşam beklentisini 10 yıldan fazla artırabilir. Bilim insanlarının tavsiye ettiği beslenme şeklinde daha fazla baklagil, tam tahıl ve kabuklu yemiş ile daha düşük miktarda kırmızı ve işlenmiş et bulunuyor. Bu gibi beslenme değişimlerinin ömür beklentisine sunduğu faydalar yaşlı kişilerde daha küçük olsa da azımsanmayacak boyuttalar.
Gıda, sağlık için temel bir önem taşıyor. Beslenmeyle ilgili tehlike unsurlarının ise dünya çapında her yıl 11 milyon ölüme yol açtığı ve yeti kaybına bağlı 255 milyon yaşam yılına mal olduğu tahmin ediliyor. Yeni çalışmalarında mevcut meta analizlerin yanısıra Küresel Hastalık Yükü çalışmasından alınan verileri de kullanan araştırmacılar, çeşitli beslenme değişimlerinin yaşam beklentisinde meydana getirdiği etkileri anlık şekilde tahmin etmeyi sağlayan bir model geliştirmişler. Modele, Food4HealthyLife hesaplayıcı adlı bir internet aracı ile de erişilebiliyor.
Bilim insanlarının geliştirdiği modelde, Birleşik Devletler’de yaşayan genç yetişkinlerin 20 yaşından itibaren Batı tarzı beslenme düzenini bırakıp uygun bir beslenme düzenine geçmesi halinde, kadın ve erkeklerdeki ömür beklentisinin 10 yıldan fazla artabileceği tahmin ediliyor (kadınlarda 10,7 [değişkenlik aralığı 5,9-14,1] yıl, erkeklerde ise 13,0 [6,9-17,3] yıl). Yaşam beklentisindeki en büyük kazanımların ise daha fazla bakliyat tüketilmesi (kadınlarda: 2,2 [1,0-3,4]; erkeklerde: 2,5 [1,1-3,9]), daha fazla tam tahıl (kadınlarda: 2,0 [0,7-3,3]; erkeklerde: 2,3 [0,8-3,8]) ve daha fazla kuru yemiş (kadınlarda: 1,6 [0,7-2,5]; erkeklerde: 1,9 [0,8-3,0]) ile daha düşük miktarda kırmızı et (kadınlarda:1,6 [0,7-2,5]; erkeklerde: 1,9 [0,8-3,0]) ve daha düşük miktarda işlenmiş et (kadınlarda: 1,6 [0,7-2,5]; erkeklerde: 1,9 [0,8-3,0]) yenmesi durumunda ortaya çıkacağı belirtiliyor. Tipik bir beslenme düzeninden uygun bir beslenme düzenine 60 yaşında geçilmesi durumunda, yaşam beklentisi kadınlarda 8,0 (4,8-11,2) ve erkeklerde 8,8 (5,2-12,5) yıl artabiliyor. 80 yaşındaki kişiler de değişimlerinden 3,4 yıl (kadınlarda: 2,1-4,7 ve erkeklerde: 2,1-4,8) kazanabiliyor.
Kaynak: PLOS. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
