Duyma faaliyeti dinleme faaliyetine dönüştüğünde, beyinde neler oluyor? Basel Üniversitesinde çalışan araştırmacılar, bu soruyu cevaplamak için fare beynindeki iki ses işleme tipinin sinirsel parmak izlerini takip etmişler.
Pasif duyma ve etkin dinleme arasında bir fark olduğu açık. Dikkat ve canlanmış bir durumun yanısıra, hareket de beyindeki ses işlemenin gerektiği gibi ayarlanma biçiminde rol oynuyor. Basel Üniversitesi Biyotıp Bölümünde çalışan sinirbilimciler Profesör Tanya Rinaldi Barkat ve Dr. Gioia De Franceschi, Cell Reports bülteninde yayımlanan çalışmalarında bu süreçte neler olduğuna dönük kesin bulgular sunuyor.
Araştırmacılar çalışmalarında, farelerin beyinlerinde gittikçe karmaşıklaşan ses işlemeyle ilişkili olduğu bilinen dört farklı alandaki nöron faaliyetini incelemiş. Deney sırasında hayvanlar ya kendilerine dinletilen sesleri pasif şekilde duyuyor, ya da tespit etmeleri durumunda bir ödül verildiğinden bu sesleri aktif şekilde dinliyormuş.
Nöronların büyük çoğunluğunun, duyma ve dinleme arasında geçiş yaparken faaliyetini değiştirdiği gösterilmiş. “Fakat bu durum, tüm nöronların aynı davrandığı anlamına gelmiyor” diye açıklıyor De Franceschi. “Aslında on ayrı ve özgün faaliyet değişimi tipi bulduk.”
Nöronların çoğu muhtemelen değişen dikkat seviyeleriyle ilişkili olan bir değişim gösterirken, bazıları farelerin uyarılma seviyesiyle, hareketiyle, bir ödülün mevcudiyetiyle ya da bu etmenlerin birleşimiyle ilişkili faaliyet kalıpları da sergilemiş.
Kaynak: Basel Üniversitesi. Çeviren: Ozan Zaloğlu.
