Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde çalışan nörobiyologların yürüttüğü yeni bir çalışma, kokunun gizemine dair yeni fikirler sunuyor.
Elde ettikleri sonuçları Pazartesi günü Nature bülteninde sunan araştırmacılar, farklı kokular arasındaki ilişkilerin, beynin koku işlemekten sorumlu bölgesi olan koklama korteksinde nasıl kodlandığını ilk defa tanımlıyorlar.
Kokuları özenle seçilmiş moleküler yapılarla ileterek, uyanık durumdaki farelerin sinirsel faaliyetlerini çözümleyen araştırma takımı; kokunun korterksteki sinirsel temsillerinin, kokular arasındaki kimyasal benzerlikleri yansıttığını ve bu sayede kokuların beyin tarafından kategorilere yerleştirilmesinin mümkün hale geldiğini göstermiş. Dahası bu temsiller, duyusal deneyimlerle yeniden düzenlenebiliyormuş.
Bulgular, bireylerin kokuyla olan ortak fakat yüksek oranda kişisel deneyimlerini açıklayabilecek nörolojik bir mekanizma öne sürüyor.
Çalışmanın kıdemli yazarı, üniversitenin Blavatnik Enstitüsü’nde nöroloji yardımcı profesörü olan Sandeep Robert Datta şöyle söylüyor: “Hepimiz, kokularla ortak bir referans çerçevesi paylaşıyoruz. Mesela ben ve siz limon ile lime kokusunun benzer olduğunu ve pizzadan farklı koktuklarını düşünüyoruz. Fakat şimdiye kadar, beynin bu tür bilgileri nasıl düzenlediğini bilmiyorduk.”
Sonuçlar, beynin koku kimyası hakkındaki bilgiyi koku algısına nasıl dönüştürdüğünü daha iyi anlamak üzere yapılacak çalışmalara yeni bir kapı aralıyor.
“Koku korteksinin, koku duyusunun temel duyusal ipuçlarından sorumlu şey (ki bu koku kimyası) hakkındaki bilgiyi nasıl kodladığı ilk defa gösteriliyor” diyor Datta.
Kevin Jiang/Harvard Üniversitesi Tıp Fakültesi. Ç: O.
