Tedaviye bir adım daha yaklaşıldı.
Bilim insanları ilk defa, egzaması olan insanların (tepkisel deri iltihabı olarak da bilinir) derilerinde yanlış giden bir takım süreçleri belirlediler ve bu sayede, bu kronik durum ile nasıl mücadele edeceğimiz konusunda nihayet bir çözüm bulmaya yardımcı olabilirler.
Araştırmacılar, 2006 yılında belli bir deri proteini eksik olan insanlar ile egzama olma tehlikesi arasında güçlü bir bağlantı bulmuşlardı. Şimdiyse bilim insanları bu sonuçların üzerine ekleme yaparak, tam olarak neyin yanlış gittiğini gösterdiler. Elde ettikleri sonuçlar, bizi bir egzama tedavisine bile yaklaştırabilir.
Egzama, dünya genelinde çocukların yüzde 20’ye kadarını ve yetişkinlerin yüzde 3’e kadarını etkileyen yaygın bir deri durumudur. Egzama’nın kronik belirtilerini dindirmeye yardımcı olmak amacıyla bolca krem veya ilaçlı su bulunuyor fakat bunu temelli ortadan kaldıracak bir tedaviyi henüz bulamadık.
Bilim insanları egzamanın, derideki genetik bir filagrinin (lif toplama proteini) eksik olmasıyla bağlantılı olduğunu geçtiğimiz on yıl boyunca biliyordu. Bu protein, tekil deri hücrelerini şekillendirmeye yardımcı oluyor ve derimizin engel işlevini yerine getirmesinde önemli bir rol oynuyor.
Eğer bir insanda mutasyon varsa, bu durum uygun filagrin tedariğini önlüyor ve egzama veya balık pulluluk gibi deri durumları oluşabiliyor (bu durumda deri hücreleri dökülmüyor, bunun yerine balık pulları gibi görünen bir desen halinde birikiyorlar).
Fakat araştırmacılar şimdiye dek filagrin eksik olduğu zaman egzamanın nasıl oluştuğundan emin değillerdi.
Şimdi İngiltere’deki Newcastle Üniversitesi’nde çalışan bilim insanları, GSK Stiefel ile ortaklaşa şekilde, bu çekilmez deri sorununa yol açan bir dizi protein ve moleküler güzergâhın izini sürdüler.
Newcastle Üniversitesi’nden baş araştırmacı Nick Reynolds şöyle söylüyor: “İlk defa, sadece filagrin proteini eksikliğinin, egzamayı tetiklemeyle ilişkili anahtar proteinleri ve güzergahları değiştirmek için yeterli olduğunu gösterdik.”
Takım, bu işleyişleri takip etmek amacıyla laboratuvarda oluşturulan ve canlı deriye eşdeğer olan üç boyutlu bir örnek (LSE) kullandı. Laboratuvarda oluşturulmuş bu ‘derinin’, genetik mutasyonu olan insanlardaki gibi filagrin bakımından yetersiz olması amacıyla derinin üst katmanını değiştirdiler.
Bu yetersizliğin tek başına, derideki önemli ve düzenleyici işleyişlerde bir sürü moleküler değişimi tetikleyebildiğini buldular. Bu durum, hücre yapısı, engelleme işlevi ve hatta hücrelerin iltihaplanması ve strese cevap vermesi gibi şeyleri etkiliyordu.
Takım, tezinde şöyle yazıyor: “Dikkat çekici bir şekilde ilk defa, LSE kültürlerinde filagrinin ortadan kaldırılmasından sonra, kayda değer oranda farklı şekillerde ifade edilen 17 protein olduğunu belirledik.”
Araştırmacılar daha sonra gerçek insanlardan alınan deri örneklerindeki proteinleri çözümleyerek, ilk bulgularını doğruladılar ve egzamalı katılımcılar ile sağlıklı katılımcılar arasındaki sonuçları kıyasladılar.
Tespit ettikleri birkaç proteinin, sadece egzamalı insanlarda benzer şekilde değişmiş halde olduğunu tespit ettiler; tıpkı laboratuvar temelli örneğin göstermiş olduğu gibi.
Bu durum, egzama gibi durumları daha iyi anlamak bakımından bulmacanın sadece yeni bir parçası olsa da, gerçekten umut verici bir adım.
Bilim insanları, hatalı filagrin geniniz varsa derinizde neler olduğunu kesin olarak bildiği zaman, bunun gerçekleşmesini önleyebilen ilaçları aramaya başlayabilirler.
İngiltere Cildiyeci Birliğinden Nina Goad, bir basın bülteninde şöyle söylüyor: “Bu türden bir araştırma, bilim insanlarının bu hastalığın sadece belirtilerinin icabına bakmak yerine, temel nedenini hedef alan tedaviler geliştirmelerine olanak sağlıyor.”
Eğer tesadüfi şekilde gerçekleşen deri ilhitabı nöbetlerinden muzdaripseniz, bu gerçekten heyecan verici bir gelişme.
Çalışma, Journal of Allergy and Clinical Immunology bülteninde yayınlandı.
ScienceAlert
