2018’in neredeyse sonuna geldik ve işler daha fazla tuhaflaşamaz diye düşünürken; suyun altında nefes alan bir kertenkelenin ilk videosu geldi.
Hayır, kendisi bir semender veya su keleri değil; karada yaşayan bir sürüngen olan Anolis oxylophus.
Bu inanılmaz canlılar, nehir anolisi olarak adlandırılan bir çeşit küçük kertenkele. Bilim insanları, bunların tek seferde suya girerek 15 dakikaya kadar ortadan kaybolabildiklerini biliyorlardı fakat bu zamana kadar hep nefeslerini tuttukları varsayılmıştı.
Ancak şimdi, çekilen bir video görüntüsü, bu canlıların oksijen depolayabildiklerini ve daha sonra suyun altındayken onu soluyabildiklerini akla getiriyor. Bu davranış, daha önce kertenkelelerde hiç belgelenmemiş; hatta görülmemişti.
Söz konusu olay, Smithsonian Kanalı için Kertenkele Kanunları isimli bir film çeken biyolog ve film yapımcıları Neil Losin ile Nate Dappen tarafından, Kosta Rika’da filme alındı.
Video görüntüsünün tanıtımını, aşağıda, 1:44 civarında görebilirsiniz. Alınmak yok ama; epey nefes kesici bir durum.
Losin, Live Science sitesinden Mindy Weisberger’a şöyle söylüyor: “Daha önce belgelenmemiş veya tanımlanmamış olan bu yeniden soluma davranışını gördük.”
İkili, çektikleri videoda; dişi bir anolisin bir nehrin dibinde neredeyse 10 dakika boyunca, nefesini tutmadan oturduğunu görmüş. Bu sırada kafasının üstünde duran küçük bir hava baloncuğu, genişleyip daralıyormuş.
Açık konuşmak gerekirse, şimdi bu davranışın üzerinde daha fazla çalışma yapılması gerekiyor; bu sayede bilim insanları, tam olarak neler döndüğünü anlayabilir ve elde ettikleri sonuçları hakem denetimli bir bültende yayınlayabilirler.
Ancak araştırmacılar bunun tam olarak nasıl gerçekleştiği üzerinde hâlâ çalışma yapsalar da; bunun, insan bir dalgıcın oksijen tankından nefes alışına benzediğini düşünüyorlar.
Benzer davranış sergilediği bilinen başka hayvanlar da var (dalgıç çanı örümcekleri gibi); fakat bu davranış, kara omurgalılarında ilk defa belgelendi.
Bu durum bize, doğaya dair hâlâ öğreneceğimiz pek çok şeyin olduğunu hatırlatıyor.
“İnsanların bu filmde, en sıradan görünen canlıların bile bilimsel bilginin kaynağı olabileceğini görmelerini isterim; eğer zaman ayırıp bakarlarsa” diyor Losin, Live Science sitesine.
Kertenkele Kanunları, 26 Aralık 2018 günü gösterime giriyor. Daha fazla bilgiyi buradan bulabilirsiniz.
ScienceAlert
