Probiyotikler beyninizi altüst edebilir.
Bakterilerin kötü bir şöhrete sahip olduğu biliniyor. Sıra, probiyotiklere geliyor gibi görünüyor.
İyi bakterileri içeren gıda ürünlerinden birdenbire kaçınmak imkânsız olabilir fakat probiyotiklerin sağlığımız için faydalı olduğunu gösteren kanıtlar var iken, yeni araştırmaya göre ise ciddi yan etkileri de olabilir.
Augusta Üniversitesi’nden bir takımın önderlik ettiği yeni çalışmada araştırmacılar, probiyotik kullanımı, ince bağırsaktaki bakterilerin aşırı büyümesi ve kafa karıştıran bilinç bulanıklığı arasında bilinen ilk bağlantıyı keşfetmişler.
Çalışmada, kafa karışıklığı ve odaklanma zorluğundan şikayet eden hastaların (ek olarak gaz sıkıntısı ve şişkinlik şikâyetleri de var) ince bağırsaklarında geniş koloniler halinde büyüyen bakteriler gözlenmiş ve ayrıca, kullandıkları gıdalardaki şekerden, bakteriyel mayalanma yoluyla ortaya çıkan yüksek oranda D-Laktik asit olduğu görülmüş.
Çalışmada baş araştırmacı ve gastroenterolog olan Satish S.C. Rao, “Probiyotik bakterilerin şekeri yakarak, D-laktik asit üretmek için kullandıkları eşsiz bir kapasiteleri olduğunu biliyoruz” diyor.
“Eğer farkında olmadan ince bağırsağınızı probiyotik bakterilerin kolonileşmesi için uygun bir ortam haline getirirseniz, laktik asidoz (kanda aşırı laktik asit birikimi) ve bilinç bulanıklaşması oluşumu için potansiyel bir ortam yaratmış olursunuz.”
Farkında olmamak, burada anahtar kelime olabilir; çünkü probiyotiklerin ince bağırsak veya midede değil, kalın bağırsakta işlevini yerine getirmesi gerekiyor.
Fakat eğer bu iki organdan birinde görülmeye ve üremeye başlarsa (probiyotikler bunların sayılarını arttırmasına yardımcı olabilir) ciddi sonuçlar doğurabilirler.
D-laktik asit, beyin hücreleri için kısa süreliğine toksik bir etki gösteriyor ve insanların kavrama, düşünme yetisi ve zaman hissi gibi bilişsel süreçlerine müdahale edebiliyor.
Çalışmada, araştırmacılar bazı hastaların kanlarında normalden 2-3 kat daha fazla D-Laktik asit olduğunu bulmuşlar. Yüksek oranda D-laktik asidin yemeklerden sonra saatlerce sürebilen bilinç bulanıklığı krizlerine yol açtığı, hatta bazı durumlarda bu krizlerin, hastaların işlerinden ayrılmasına sebep olabilecek kadar ağır olduğu bulunmuş.
Bazı durumlarda, bu etkilerin ortaya çıkma süresinin kısa olduğu biliniyor. Örneğin araştırmacılar, yemeğini yemeye başladıktan sonra bir dakika içerisinde bilinç bulanıklığı ve şişkinlik yaşadığını belirttiğini söyleyen bir hasta gözlemlediklerini söylüyorlar.
“Bu etkiler tam anlamıyla gözlerimizin önünde gerçekleşti” diyor Rao.
Tabi ki; probiyotik kullanan insanların hepsi aynı belirtileri gösterecek diye bir kaide olmadığı gibi, probiyotiklerin hepsi de birbirinden farklıdır ve aynı etkileri göstermeyebilirler.
Fakat Rao, takımıyla birlikte 3 yıl boyunca klinik açıdan gözlemledikleri hastalarının yaşadıklarının, tıbbi bir tavsiye olmadan gelişigüzel ve rastgele probiyotik kullanılmaması gerektiğini gösterdiğini söylüyor.
Rao “Probiyotikler gıda takviyesi olarak değil de, bir ilaç gibi görülmelidir” diyor.
Araştırmacılar daha önce, probiyotiklerin ince bağırsağı kısa olan insanlarda sağlık problemlerine yol açabileceğini düşünüyorlardı (ince bağırsağın işlevini yeterince yerine getiremediği durumlarda); fakat yeni bulgular, bakteriler sağlıklı insanların ince bağırsaklarında kolonileşmeye başladığında, bu insanların bilinç bulanıklığı ve şişkinliğe mahkûm olabileceğini öne sürerek aksini ispatlamış gibi görünüyor.
Fakat iyi haber ise, bu belirtilerin genellikle kalıcı olmaması.
Bilinç bulanıklığı ve şişkinlik şikâyeti olan hastalar, antibiyotik alımına başlama, probiyotikleri kullanmayı bırakma ve yoğurt gibi doğal probiyotik içeren gıdalardan uzak durma gibi tedaviler uyguladıklarında, belirtilerinin birçoğunun giderildiği gözlemlenmiş.
Hastaların yaklaşık %70’inde belirgin bir iyileşme gözlemlenmiş, %85’i bilinç bulanıklıklarının kaybolduğunu ve şişkinlik yaşayan hastalar da durumlarında iyileşme olduğunu bildirmişler.
Eğer bu bilinç veya şişkinlik problemlerinden herhangi birini yaşıyor iseniz, ciddi manada bir doktora görünmeniz gerekebilir; fakat düzenli olarak probiyotik kullanıyor veya fazla miktarda yoğurt tüketiyor olmanızın, bu tür semptomlara sebep olma ihtimali olabilir gibi görünüyor.
ScienceAlert
