Ortada bir laboratuvar örümceği olduğu zaman bilim insanlarının yaptığı şey.
Sıkı durun örümcekten korkanlar, çünkü şaşırtıcı olduğu kadar korkutucu olan bir konuya dalış yapıyoruz: zıplayan örümcekler Ay’ı görebiliyor!
Twitter’daki bir bilim insanı, esrarengiz bir örümcek istilasının ortasında, bu örümceklerin lazer işaretçilerini bile kovalayabildiğine dair deney yapmak ve bunun sebeplerini açıklamak amacıyla el birliğiyle ortaklaşa bir beyin takımını çalıştırmayı başardı.
Araştırmacılar bu yeni Twitter başlığında, belirli örümceklerin yıldız gözlemcisi olduklarını açıkladılar. Hassas görsel yapılar ile donanmış bazı eklembacaklılar, gece vakti gökyüzündeki Ay’ı ve diğer göksel nesneleri (bunlar arasında Andromeda galaksisi de var) çözebiliyorlar.
Elbette bunun için yukarı bakmaları lazım.
Peki bu Twitter dersi nereden geldi? Washington Üniversitesi’nde bir gökbilimci olan Jamie Lomax, masasına örümceklerin yağdığını tivitledi.
Bu tivite gelen cevaplar arasında, küçük çocuklar üzerinde nükleer silahlar ve alevler kullanmak da vardı, fakat bilim insanı bunun yerine farklı bir yaklaşım denemeye karar verdi: onları gütmek için lazer kullanmaya.
Lomax hızlı bir şekilde, iple inen eklembacaklıların bir tür zıplayan örümcek olduğuna karar verdi. Bu küçük canlılar, Kuzeybatı Pasifik’te yaygındı.
Southwest Araştırma Enstitüsü’nde gökbilimci olan Alex Parker, zıplayan örümceklerin tıpkı bir kedinin yapacağı gibi lazer işaretçilerini kovaladığının bilindiğini tivitledi. Bu yüzden Lomax ve arkadaşı gökbilimci Emily Levesque (kendisinin de holün aşağısında küçük zıplayıcılar tarafından işgal edilmiş bir bürosu var) bunu test etmeye karar verdiler.
.OK people we have footage. Zebra spider, office wall, green laser pointer (interest level: "OMG GIVE IT TO MEEEE") pic.twitter.com/EezkY0zRkr
— Emily Levesque ?✨?? (@emsque) June 5, 2017
İkili, kırmızı ve yeşil lazer işaretçilerini test etti ve örümceklerin yeşil lazer gördüğü zaman akıllarını kaybettiklerini ve kırmızı lazerden daha az etkilenip, yine de biraz ilgilendiklerini buldular. Sonuçlar epey dikkat çekti ve sonunda bazı örümcek uzmanları olayların rüzgarına kapılıp söze dahil oldular.
“Örümcek Twitter’ı, uzay Twitter’ına zıplayan örümceklerimizin neden lazer işaretçilerimizi takip ettiğini açıklamak için belirdi,” diye tivit attı Lomax.
Tüm örümcekler gibi Zebra örümcekler de görsel avcılardır ve hareket eden lazerler sanki avmış gibi onların ilgisini çeker. Gözlerinde, yeşil ışığın yanısıra morötesi ışığı da algılamak için mükemmel olan ışık tespit edici iki tür özel hücre vardır.
Hal böyle olunca muhtemelen kırmızı ışığı da görebiliyorlar, fakat bu ışık yeşilin daha sönük bir şekli gibi görünüyor. Bu durum, örümceklerin tepkilerindeki farklılığı açıklıyor.
Örümcek görüşü üzerinde çalışan Cincinnati Üniversitesi’nden Nate Morehouse’un tartışmadan haberdar olması fazla uzun sürmedi. Kendisi, zıplayan örümceklerin sizin tipik ip eğiricileriniz gibi olmadığını, onların çok daha havalı olduğunu açıkladı.
Zıplayan örümcekler, avlarını yakalamak için keskin görüşlerine güvenirler. Morehouse, onların yüzlerce kat daha büyük canlılar kadar iyi görebildiklerini söylüyor; köpekler, kediler ve hatta güvercinler gibi.
Bunun hepsi, görüntüleri (sıkı durun) bir Galile teleskobu gibi büyütmek amacıyla ışığı büken özel bir teleskobik göz takımı sayesinde oluyor.
Ünlü gökbilimcinin 1609 yılında kullandığı teleskop gibi, örümceğin gözleri de aslında her bir ucunda lens bulunan tüpler. Lensin biri ışığı toplayıp odaklarken, diğeri onu yayıyor ve görüntüyü büyüterek örümceğin kendi boyutuna göre birçok detay görmesini sağlıyor.
Zıplayan örümceklerin görüş keskinliği (örümceğin nesneler arasında ne kadar iyi ayrım yapabildiği), birbirinden 0.07 derece ayrı olan nesneleri görmelerine olanak sağlayacak kadar iyi. Tam Ay genişliği kabaca 0.5 derece ve Morehouse’un açıkladığına göre bu sayede eğer örümcek yukarı bakmaya karar verirse ayırt etmesi kolaylaşıyor.
Kendisi, bu durumun tamamının parlaklıktaki farklılıklara karşı ne kadar hassas olduklarına bağlı olduğunu söylüyor. Bazı örümcekler Ay yüzeyindeki koyu yamaları bile fark edebilir, fakat hepsi Ay’ın yuvarlak olduğunu söyleyebilir.
So, if I did my math right, this is a human viewed moon next to a jumping spider viewed moon. pic.twitter.com/qzL062fIKm
— Kevin M. Gill (@kevinmgill) June 7, 2017
Birkaç hızlı hesaplama ile diğer bilim insanları da lafa karıştılar ve Mars ile Jüpiter’in örümceklerin görmesi için fazla sönük olduğunu söyleyerek hayal kırıklığına uğrattılar.
Ardından Morehouse, önemsiz örümcek bilgileri konusunda bir başka ilginç şey söyledi: canavar yüzlü örümcek (evet, muhtemelen kulağa geldiği kadar korkutucu) en yakın galaktik komşumuz olan Andromeda Galaksi’sini görebiliyor.
Bu büyük gözlü çirkinler geceleyin hareketlenen canlılardır ve dolayısıyla, gözleri daha düşük ışık seviyelerine karşı özellikle hassastır. Bu da galaksi izlemek için idealdir. Andromeda gökyüzünde üç derece genişliğinde fakat inanılmaz derecede sönük; insanlar bile onu zor fark ediyor.
Lomax, bürosunda örümcek gördüğünden beri bir hafta geçtiğini, bu yüzden belki de tüm bu yıldız gözlemi sohbetinin onları gece gökyüzüne bakmak için iyi bir yer arayışına göndermiş olabileceğini tivitledi.
ScienceAlert
